Waarom economische groei juist nodig is voor een duurzame toekomst

We moeten anders naar duurzaamheid kijken, vindt wetenschapsjournalist en gepromoveerd bodembioloog Hidde Boersma. De algemene tendens is nog altijd dat dit niet samengaat met economische groei. "In de jaren zeventig klopte dat verhaal nog”, legt Boersma uit. "Na de industriële revolutie werden we rijker, en die welvaart ging gepaard met vervuiling. Economische groei en milieuschade waren toen inderdaad met elkaar verbonden." 

Maar nu is dat beeld volgens hem achterhaald. "Het is nog steeds een wezenlijk probleem, maar dit probleem zit vooral in hoe we erover denken", stelt Boersma. "Als je kijkt naar hoeveel schoner de lucht en het water nu zijn ten opzichte van veertig jaar geleden, is het wel degelijk mogelijk om florerende mensen op een florerende planeet te creëren."

Groei is niet slecht

Dit verhaal is volgens Boersma niet nieuw, maar wel moeilijk over te brengen. "Het verhaal dat groei per definitie slecht is voor de planeet, zit diep in onze maatschappij verwikkeld. Om dat te veranderen, moet je bijna een nieuwe taal ontwikkelen", zegt hij. "Maar als we economische welvaart weten te koppelen aan verduurzaming, profiteren uiteindelijk meer mensen. We hebben nog steeds te maken met armoede in Nederland. Progressieve partijen kunnen juist door dit verhaal te omarmen een krachtig, positief narratief neerzetten."

Dat oude denken komt volgens hem vooral voort uit een generatie die is opgegroeid in een tijd waarin duurzaamheid vooral werd geassocieerd met beperken. "Juist deze mensen zitten nu op bestuurlijke posities. Zij zijn geïndoctrineerd met het verhaal wat toen klopte, en gaan niet ineens toegeven dat ze al veertig jaar fout zaten."
 

Toch is een nieuw groeiverhaal volgens hem nodig. Waar groei vroeger vooral ging over het bestrijden van armoede, moet die nu gericht zijn op de grote transities van deze tijd. “We willen de wereld nog grondig verbouwen”, zegt Boersma. “Daarvoor heb je veel innovatie, groei en inkomen nodig. Maar ook mentale ruimte. In een samenleving die alleen denkt in 'minder' is het moeilijk om buiten je eigen bubbel te kijken. Juist de 'groei-mindset' geeft ruimte om dat wél te doen.”

Sturende groei

De economische groei die gepaard gaat met de toenemende welvaart, moet wel op een verantwoorde manier worden ingezet, vindt de bodembioloog. "Door de ontwikkeling van alternatieve energiebronnen als zon, wind en kernenergie zie je een verandering naar duurzame systemen. Op die manier kan je innoveren en groeien, terwijl je tegelijkertijd de druk op de planeet verlaagd." Door alternatieven in de duurzaamheid te omarmen kan je innoveren, maar ook groeien. Groei is dus niet per se slecht, zolang het wordt gebruikt om te verduurzamen. Wel benadrukt de wetenschapsjournalist dat de overheid een actieve rol moet innemen om dit te bewerkstelligen. 

"We kunnen niet blijven zeggen: oh, we groeien, dus het komt vanzelf goed. Progressieve partijen moeten het verhaal van groei echt terugwinnen", stelt hij.