Schaamteloze stikstofhypocrisie

"De overheid heeft ons op de handrem gezet. De politiek zorgt ervoor dat we niets meer kunnen. Het water staat ons aan de lippen en er moet iets gebeuren." Klinkt het tijdens het stikstofprotest afgelopen woensdag. De voorzitter van Transport en Logistiek Nederland roept geïrriteerd: "Geef gas op stikstof en pfas en trek het vlot! Nu!"

Elisabeth Post klinkt als iemand die op haar strepen staat. De voorvrouw van de transportsector trekt fel van leer tegen het stikstofbeleid. Toch is dit het moment waarop ik mijn lachen niet meer in kan houden. Zelden sprak er iemand zo vloeiend met twee tongen. De vrouw, die zich hier hard maakt voor de 'ridders en jonkvrouwen van de weg,' is de vleesgeworden hypocrisie.

Dubbele petten

Als je weet wie Elisabeth Post is, weet je dat ze hier een dubbele pet op heeft. Post is namelijk niet alleen voorzitter van de transportkoepel. Terwijl ze daar op het podium staat te preken, is ze ook actief lid van de Commissie Remkes. De club van het rapport Niet Alles Kan met aanbevelingen als de verlaging van de maximum snelheid.

Mevrouw Post is overigens niet het enige lid met meerdere belangen in Remkes' denktank. Zo ging Hester Maij onlangs aan de slag als directeur bij FrieslandCampina. Een bedrijf dat al paginagroot in de kranten adverteerde om de boeren een hart onder de riem te steken. En nog iets recenter zegde diezelfde zuivelproducent het overleg met de overheid over alternatieve stikstofplannen op.

Nu kun je natuurlijk zeggen: compleet onafhankelijk bestaat niet. Natuurlijk hebben de leden van die commissie nog een andere baan, maar die taken kunnen ze prima scheiden. Toch vraag ik me af hoe wenselijk deze situatie is.

Nog niet klaar

De club van Remkes is namelijk nog niet klaar. Nog altijd wordt gewerkt aan deel twee en inmiddels hebben ze de opdracht gekregen om versneld een advies over de luchtvaartsector uit te brengen. Met alle onrust, felle debatten en forse protesten blijf je als commissie zelf beter even buiten beeld, zou je zeggen.

Vooralsnog zien we het tegenovergestelde. Kijk bijvoorbeeld ook naar Rudy Rabbinge, die het toch al gepolariseerde debat nog even verder aanscherpte. De agronoom en oud-senator van PvdA-huize stelt voor het mes in de natuurgebieden te zetten. Een oplossing die rechtstreeks tegen het vorige advies van natuurherstel ingaat. Remkes zelf zei bij de presentatie immers: "Geloofwaardig en aantoonbaar herstel van 118 stikstofgevoelige Natura-2000 gebieden en een reductie van emissies is noodzakelijk."

Depolitiseren

De politiek stelde de Commissie Remkes niet voor niets in. Het vraagstuk was zo ingewikkeld en gepolitiseerd dat om een blik van buiten besteld werd. Dat is een oud Haags gebruik, depolitiseren in jargon. Zo’n club met kennis van zaken en gezond verstand stelt dan pijnlijke maatregelen voor, die de politiek kan volgen. Vervolgens kunnen politici bij protesten naar die knappe koppen wijzen en zeggen dat ze ook niet blij zijn met die plannen, maar het moet nu eenmaal.

Wat we nu zien past niet in dat scenario. Terwijl het adviescollege nog driftig doorschrijft aan een nieuw rapport, protesteren de leden zelf tegen die eigen pijnlijke aanbevelingen. Je kunt dan heel kwaad worden. Je kunt je ook afvragen wat voor zin die commissie Remkes dan überhaupt nog heeft. Al kom ik zelf niet verder dan totale verbazing en cynisch lachen om deze schaamteloze hypocrisie.

David van der Wilde is politiek redacteur voor De Nieuws BV