Monroe-doctrine herleeft in Trumps dreigement aan Venezuela

Een enorme mobilisatie

In Venezuela wordt de dreiging serieus genomen, zegt hoogleraar Latijns-Amerikaanse geschiedenis Patricio Silva in het VPRO-radioprogramma OVT. ‘Er is een enorme mobilisatie, niet alleen van het leger, maar ook van ideologisch bewapende burgergroepen die trouw zijn aan Chávez en Maduro.’ Tegelijk hoopt oppositieleider en Nobelprijswinnares María Corina Machado juist op een Amerikaanse inval. Begrijpelijk, omdat veel Venezolanen van het dictatoriale regime van Maduro af willen, maar riskant, aldus Silva. ‘Als de VS ingrijpen, wie zegt dat ze daarna weer vertrekken? Dat is in het verleden zelden gebeurd.’

‘Het continent is van ons’

De wortels van dat denken gaan terug tot de Monroe-doctrine uit 1823, legt Silva uit. ‘President James Monroe verklaarde toen dat Europese machten zich niet meer mochten mengen in Amerika. In eerste instantie klonk dat als solidariteit met Latijns-Amerika, maar veel landen voelden het al snel als Amerikaanse bemoeienis.’ Later werd de doctrine omgevormd tot een rechtvaardiging voor militaire interventies, van Cuba tot Chili.

Trump grijpt daar nu openlijk op terug. ‘Tijdens zijn eerste regering zei hij in de Verenigde Naties letterlijk: onze principes zijn gebaseerd op de Monroe-doctrine,’ aldus Silva. ‘Daarmee zei hij eigenlijk: Latijns-Amerika is onze achtertuin.’

Olie, olie en nog eens olie

De officiële reden voor de Amerikaanse dreiging is drugsbestrijding, maar volgens Silva speelt iets anders. ‘De meeste drugs komen niet uit Venezuela, maar uit Colombia en Peru. Dit gaat over olie, olie en nog eens olie – in Venezuela, maar ook in buurland Guyana, waar enorme voorraden zijn gevonden.’ De conclusie van de historicus is helder: ‘De Monroe-doctrine is terug. Dit is niet het laatste wat we zullen zien van Trump in Zuid-Amerika.’