Schilderij Van Gogh hing jarenlang op de kop in Stedelijk Museum

Over het werk is ooit geschreven dat het een voorloper was van de abstracte schilderkunst, vertelt Gordenker. "Hij is heel erg gaan inzoomen op die boomwortels, maar er is weinig context. Het zijn alleen maar de lijnen van de boomwortels en het is ook niet helemaal afgemaakt."

Voordat het schilderij in het Van Gogh-museum kwam te hangen, hing het in het Stedelijk Museum. Paul Mosterd, van de Hermitage in Amsterdam, vertelde na de uitzending van Spraakmakers dat het werk daar jarenlang op de kop hing, doordat het als abstract werk en begin van de Jugendstil werd gezien.

Laatste schilderij Van Gogh

Lang was niet zeker welk schilderij van Van Gogh het laatste was. Velen dachten Korenveld met kraaien, maar dat klopt niet. Pas in 2012 ontdekte wetenschappers van het Van Gogh-museum door een beschrijving in een brief dat Boomwortels het laatste was voor zijn dood.

Van de exacte plek van het schilderij wisten kunsthistorici dat het in de buurt van zijn toenmalige woonplaats Auvers-Sur-Oise moest zijn. "Hij is daar heel productief geweest en heeft bijna meer dan één schilderij per dag geschilderd." Ook al was de regio bekend, dan nog waren er ontzettend veel plekken waar het geschilderd kon zijn.

Per toeval

De locatie is uiteindelijk per toeval ontdekt. De betreffende wetenschapper was briefkaarten aan het digitaliseren en raakte even afgeleid. Hij keek weer op zijn scherm en herkende ineens de plek. Gordenker: "Dat is vaak met zo'n ontdekking. De kennis zit in je hoofd, maar soms gebeurt het per toeval."

De wetenschapper zelf was eerst sceptisch en probeerde uit te sluiten dat dit daadwerkelijk de plek is. Langzaam kwam hij toch tot de conclusie, bevestigd door een bomenspecialist.

Zichtbare schilderen

Het werk is voor Gordenker een bevestiging van de werkwijze van Van Gogh. "Hij was een kunstenaar die heel aandachtig keek naar wat hij voor zich had. Hij was altijd bezig met het zichtbare."

Gordenker reisde afgelopen week af naar de locatie, die daar officiëel bekend werd gemaakt. Veel is er niet veranderd in de 130 jaar sinds het schilderij gemaakt is. "De boomwortels zijn wat groter nu."

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.