Cultuur & Media
NTR

Het gaat gepaard met veel schaamte, immigranten die de taal niet spreken

foto: Foto: Willy jollyfoto: Foto: Willy jolly
  1. Nieuwschevron right
  2. Het gaat gepaard met veel schaamte, immigranten die de taal niet spreken

In Kunststof vertelt schrijver Said El Haji over zijn nieuwe boek Gemeente zegt ik Nederlands leren, waarin hij verslag doet van zijn lessen aan mensen voor wie het Nederlands de tweede taal is, zoals vluchtelingen en oudkomers.

Leren studeren

Een tweede taal leren is een moeizaam proces, helemaal als je weinig naar school bent geweest, niet meer zo jong bent en er op straffe van een korting op je uitkering toe gedwongen wordt. Said El Haji is behalve schrijver ook nt2-docent. Hij geeft les aan mensen voor wie het Nederlands de tweede taal is, zoals vluchtelingen en oudkomers.

Quote

De deelnemers hebben van huis uit niet de nodige scholing meegekregen

Said El Haji

'Zij die het Nederlands als tweede taal willen leren, zoals expats en statushouders, moeten ongeveer vijfduizend woorden kennen als hun broekzak', schrijft Said in zijn boek.

De deelnemers hebben van huis uit niet de nodige scholing meegekregen, "ze hebben geen 'studieuze mentaliteit'. Ze weten niet dat als je iets echt wilt beheersen, dat je er dan gewoon heel veel tijd in moet steken. Herhalen, herhalen, herhalen, stampen. Na een paar keer denken ze dat het aan henzelf ligt: ik kan dit gewoon niet."

Schaamte

Het is met veel schaamte omgeven. Said: "Vooral bij de oudkomers, mensen die al tientallen jaren in Nederland wonen, bijvoorbeeld gastarbeiders die in je jaren '60 en '70 naar Nederland zijn gekomen. Er is nooit werk gemaakt van het leren van de taal. Ze zijn arbeidsongeschikt geraakt en daardoor een beetje vergeten geraakt, hun contacten zijn ze kwijtgeraakt en daarmee ook de taalinput. Met als gevolg dat ze nauwelijks meer de taal spreken. Die mensen hebben heel veel schaamte."

"Migranten die hier komen, krijgen van huis uit mee, 'doe je best, laat zien dat je het kunt, wees beter dan die ander'. Je moet altijd keihard werken, altijd beter zijn. Zolang je de capaciteiten hebt en die waarmaakt ben je de trots van de familie. Maar als dat niet lukt, word je verzwegen. Dat gaat gepaard met schaamte. Dat wordt niet uitgesproken."

"De oudkomers hebben allemaal gemeen dat ze na al die jaren nog steeds de taal niet spreken." Het geïsoleerde leven speelt een grote rol: "Ze kennen we wijk niet, de taal niet, en leunen voornamelijk op hun kinderen en op de godsdienst." Door de taalschool komen ze onder de mensen, leren ze andere mensen kennen en ontwikkelingen.

Quote

In Nederland is het een waarde om mondig te zijn

Said El Haji

Direct zijn

Said leert zijn cursisten direct te zijn, te vertellen wat ze denken. "Omdat Nederland zo is. In Nederland is dat een waarde, om mondig te zijn, voor jezelf op te komen en zelfredzaam te zijn. Vanuit de overheid is dat ook een beetje een basiseis. Er zijn twee goede redenen om de taal te leren: je heb een grote kans op werk en je kunt jezelf redden. Je kunt formulieren invullen, een uitkering wilt aanvragen of naar een ziekenhuis gaan. Die verantwoordelijk wordt teruggelegd bij de deelnemers."

Kunststof Radio

Het cultuur- en mediaprogramma van NTR van maandag tot en met donderdag te horen tussen 19.30 en 20.30 uur op NPO Radio 1 of op elk moment terug te luisteren als podcast. Volg Kunststof op Twitter, Facebook en Instagram.

Ster advertentie
Ster advertentie