Cultuurstrijd splijt Duitse coalitie: 'CDU laat zich ophitsen door extreemrechts'

Een van de meest explosieve voorbeelden is de mislukte benoeming van een nieuwe rechter voor het Duitse Constitutioneel Hof. Waar zo’n benoeming normaal een formaliteit is, leidde de kandidatuur van SPD’er Frauke Brosius-Gersdorf tot een enorme rel. Volgens Verburg heeft de CDU zich laten beïnvloeden door 'een hetze op extreemrechtse nieuwsplatforms' waarin de jurist ten onrechte werd neergezet als radicaal pro-abortus en anti-AfD. "Dat was absolute onzin, maar het kreeg politieke consequenties. Uiteindelijk werd er niet gestemd en trok Brosius-Gersdorf zich terug." De rel leverde een aanzienlijke beschadiging binnen de verhoudingen binnen de coalitie op.

'Terugtrekken van solidariteit'

Ook de discussie over het hijsen van de Pride-vlag op de Bondsdag heeft het vuur verder opgestookt. CDU-voorzitter van de Bondsdag Julia Klöckner besloot dit jaar om géén vlag te hijsen tijdens Christopher Street Day in Berlijn, terwijl dat onder haar SPD-voorganger wél gebeurde. "Ze zegt dat het om neutraliteit gaat. Maar op 17 mei, de internationale dag tegen LHBTI-fobie, mag het wel", vertelt Verburg. "Voor veel mensen voelt dit als het terugtrekken van solidariteit op een moment dat het geweld tegen de queer gemeenschap juist toeneemt."

De situatie escaleerde toen CDU-leider Friedrich Merz in een talkshow verklaarde: "De Bondsdag is geen circustent." Een uitspraak die breed werd opgevat als beledigend richting de LHBTI-gemeenschap. “Dan lijkt het alsof je de taal van de AfD overneemt", zegt Verburg. "En dat is precies wat je níét moet doen als je die partij geen wind in de zeilen wilt geven."

Taalgebruik als ideologie

Ook op het vlak van taalgebruik grijpt de CDU de cultuurstrijd aan. Minister van Cultuur Wolfram Weimar (CDU) verbood ambtenaren op zijn ministerie het gebruik van genderneutrale taal. In Duitsland gebruiken sommigen een sterretje of dubbele punt in woorden als Student*innen om inclusiviteit aan te geven. "Weimar maakt er een ideologisch punt van en zegt dat het de taal ontsiert. Hij hitst het op, en dat maakt het weer een thema waar de AfD van profiteert", zegt Verburg.

Volgens haar staat dit alles niet los van de electorale strategie van de CDU, die worstelt met een groeiende AfD. "De CDU valt tegen in de peilingen. Bij de laatste verkiezingen zijn er één miljoen CDU-stemmers overgelopen naar de AfD. Maar als je die terug wilt halen, moet je het echt anders aanpakken dan dat ze nu doen."

In september komt de Bondsdag weer bijeen na het zomerreces, maar de toon is al gezet, aldus de Duitslandkenner. "Als de coalitie het vertrouwen wil behouden, moeten ze snel de regie terugpakken", zegt Verburg. "Want hoe meer ze deze cultuurthema’s laten escaleren, hoe meer de AfD garen spint bij de chaos."