Dakloze gezinnen 'geen politieke prioriteit': 'Schrijnend, in zo'n land wil ik niet wonen'

De groep dakloze gezinnen is zeer divers, legt Willem van Sermondt, expert dak- en thuisloosheid bij Kansfonds, uit. "In steden is het aantal heel hoog, maar van Sittard tot Oss zijn er alsnog veel gezinnen die financieel niet rondkomen en daardoor, in het ergste geval, op straat komen te staan."

Wie zijn het?

Van Sermondt zegt dat één op de vijf daklozen onder de 18 is. "Dat aantal is bizar hoog." Hij vertelt dat er recent een nieuwe telling is ingevoerd, waarbij zowel zorginstellingen als maatschappelijke hulpverleners in kaart brengen hoeveel daklozen er zijn. "Zo zien we nu ook de dakloze die we voorheen niet in beeld konden brengen." Ook legt Van Sermondt uit dat de reden dat mensen dakloos worden erg verschilt. "Bij velen was er op het eerste oog niets aan de hand, totdat er een conflict thuis ontstond en zij op straat belandden."

Diverse groep

Marco, maatschappelijk werker in Amsterdam, ziet ook in zijn stad de diversiteit in dakloze gezinnen terug. "Er zijn daarbij veel gezinnen, maar lang niet allemaal. Daarnaast zijn het mensen die onverwachts zwanger worden en uit huis zijn gezet en ook mensen die uit het buitenland terug naar Nederland komen en zich niet hebben gerealiseerd hoe lastig het is om een woning te krijgen." De maatschappelijk werker zegt dat opvang bij een familielid of via een kerk dan wel even gaat, maar geen langetermijnoplossing is. "Inschrijven op een adres brengt consequenties en kosten voor beiden met zich mee. Maar wanneer je geen adres hebt, vallen ook veel zaken, zoals zorgtoeslag, weg."

Spraakmakers-luisteraar Maria ziet het probleem in de praktijk. "Mijn kleindochter is dakloos geworden, maar ik kan haar niet in huis nemen. Dan wordt namelijk mijn AOW gekort en daarvan kan ik dan niet meer leven."

'Opvangplek is maar tijdelijk'

"Een opvangplek is maar een tijdelijke oplossing", zegt Van Sermondt. "Je nodigt daar, als kind zijnde, geen vriendjes uit en krijgt er ook geen rust. Dat heeft veel invloed op de ontwikkeling van een kind."

Volgens Van Sermondt des te meer reden om als gezin voorrang op sociale huurwoningen te krijgen. "Bouwen, bouwen, bouwen?", vraagt journalist Marc Adriani zich af. Sandra Beckerman, woordvoerder bij de SP-Tweede Kamerfractie over dakloosheid, vertelt dat er een tijd geleden de Finse slogan 'housing first' én het plan 'per 2030 bannen we dakloosheid uit' werden ingezet om de dakloosheid in Nederland aan te pakken, maar hier is nog weinig van terechtgekomen. "Hou op met die mooie slogans en kom met daden en maak geld vrij voor deze kwetsbare groep." Beckerman zegt dat het om 'politieke prioriteit' gaat. "En juist dat is zo pijnlijk hieraan. Dakloosheid uitbannen is geen campagnemateriaal, daar verdient men geen stemmen mee. Al is ook niemand ervoor." Volgens Beckerman moeten leegstaande panden geschikt gemaakt worden om in te wonen en dient de kostendelingsnorm, die ervoor zorgt dat AOW gekort wordt wanneer je iemand in huis neemt, afgeschaft te worden.

"Dat dakloosheid tegengaan te duur is in Nederland, dat kinderen in garageboxen slapen en vrouwen in gewelddadige relaties blijven, is schrijnend", zegt Beckerman. "In zo'n land wil ik niet wonen."