Orkaan Katrina 'zette een Nederlands mini-Deltaplan in gang' in New Orleans

Als voormalig directeur watermanagement bij ingenieursbureau Arcadis werd Dircke een van de sleutelfiguren in het versterken van de stad tegen toekomstige natuurrampen. Toen hij in oktober 2005 arriveerde in New Orleans, trof hij iets aan dat niet meer op een stad leek. "Hele wijken waren weggevaagd. Huizen lagen op auto’s, auto’s in bomen. Een natuurgeweld van een kracht die je je niet kunt voorstellen." In de wijk Lower Ninth Ward zag hij gaten die in daken gezaagd waren door bewoners als ontsnappingspoging nadat ze hun zolder op vluchtten. "Er zijn daadwerkelijk mensen verdronken op hun zolder", vertelt Dircke.

Vier jaar later

Na de ramp werd er snel gehandeld, zo vertelt Dircke. "Het U.S. Army Corps of Engineers, de Amerikaanse Rijkswaterstaat, stond zelf met het water tot aan de lippen, maar zei: we gaan bouwen, en jullie gaan helpen." Binnen vier jaar is er een compleet nieuw beschermingssysteem opgezet met dijken, stormvloedkeringen en grote pompen. "In recordtijd", aldus Dircke. "In 2007 kregen we ons contract en in 2011 stond daar een kant-en-klaar-systeem."

De blauwdruk hiervoor kwam uit Nederland. "Wat we daar hebben gebouwd, is eigenlijk een miniatuurversie van ons eigen Deltaplan." Het U.S. Army Corps is verantwoordelijk voor de bescherming van de stad. Er lagen wel wat dijken, maar die waren dusdanig slecht onderhouden dat ze geen weerstand konden bieden tegen de orkaan. "Ze hadden simpelweg te weinig geld om de boel goed te onderhouden", zegt de waterexpert. Maar het geld, 14,5 miljard dollar, was ná de ramp wel beschikbaar. "Wrang", noemt Dircke dat. "Maar toen kon het U.S. Army Corps wel een goed systeem gaan bouwen."

Dat snelheid boven alles ging, had gevolgen. Zo zijn volgens Dircke zo’n 200 duizend mensen de stad ontvlucht, van wie ongeveer de helft nooit terugkeerde. "Met name de arme, Afro-Amerikaanse bewoners van Lower Ninth Ward hebben nooit van de wederopbouw geprofiteerd." Inclusief bouwen, met aandacht voor leefbaarheid en sociale ongelijkheid, was simpelweg geen optie. "In vier jaar hebben we gebouwd wat in Nederland vijftig jaar kostte. Er was geen tijd, omdat het risico voor een nieuwe ramp er te groot was."

Sandy in New York

Na Katrina werd New York getroffen door orkaan Sandy. Daar koos men bewust voor een langzamer en duurzamer pad. "Geen betonmuren, maar parken die ook beschermen. Niet uitsluiten, maar verbinden. Rebuild by Design noemen ze dat daar", zegt Dircke. Maar dat kost tijd: "In dertien jaar is pas drie mijl van de totale 500 mijl van het systeem gebouwd."

Hoewel het nieuwe systeem in New Orleans zijn waarde bewees, gezien de stad overeind bleef bij orkaan Ida in 2021, is de toekomst niet te voorspellen. "Geen enkel watersysteem is ooit 'af'", zegt Dircke. Ook in Nederland staan dijken, bruggen en sluizen onder druk. "Er moet nagedacht worden over gevolgen van klimaatverandering en zeespiegelstijging. Ook wij hebben nog wel wat dijkonderhoud te gaan. Investeer in je eigen weerbaarheid, dat loont altijd de moeite."

Van oorlogsgebied naar Taylor Swift

Dat het de moeite loont, ziet Dircke met eigen ogen. "Twintig jaar geleden was New Orleans overgenomen door orkaan Katrina. Vorig jaar bracht Taylor Swift een kwart miljoen fans naar de stad. Dat had destijds niemand voor mogelijk gehouden."

Met zijn pensioen in zicht, wil Dircke vooral één les meegeven. "Weerbaarheid is belangrijker dan welk systeem dan ook. Als mens, als gemeenschap en als land."