Dit is de béste speech van 2025

Wederom bepaalden grote thema’s het publieke debat. Van internationale spanningen, de bezetting van Gaza, het gevallen kabinet tot toespraken over oorlog, vrede en bestaanszekerheid. Het panel, bestaande uit Jurjen van den Bergh van campagnebureau De Goede Zaak, dichter en spoken word-artiest Myron Hamming, Gen-Z expert Hajar Yagkoubi en Huib Hudig van Speak to Inspire selecteerde hun top drie beste speeches van 2025.

3. Amsterdamse burgemeester Femke Halsema roept kabinet op tot actie tegen geweld in Gaza

De derde plek in de top drie beste speeches van 2025 is voor de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema. In mei van dit jaar sprak ze de Amsterdamse gemeenteraad toe in aanloop naar de Nakbarherdenking. Daarbij riep ze het kabinet op tot actie tegen het geweld in Gaza en verwees ze voor het eerst expliciet naar het woord genocide.

Volgens Van den Bergh was Halsema’s keuze om zich zo duidelijk uit te spreken bepalend voor een plek in de top drie. Hij noemt het “dapper” dat de burgemeester positie inneemt in een debat dat vaak op afstand blijft. Juist op het moment dat Den Haag volgens hem tekortschiet, laat Halsema zien wat lokale politiek kan doen. Yagkoubi wijst op de inhoudelijke kracht van de speech. Door te erkennen dat buitenlands beleid bij het kabinet ligt, maar dit direct te verbinden aan het dagelijks leven in Amsterdam, maakt de burgemeester het internationale persoonlijk. “Als de nationale regering vandaag niet opkomt voor mensenrechten in het buitenland”, zei ze, “dan twijfelen mensen hier of hun rechten morgen wel worden beschermd.”

Luister hier naar de hele speech van Femke Halsema.

2. Dominee Mariann Budde houdt president Trump een spiegel voor

De tweede plek is voor dominee Mariann Budde. Tijdens een dienst in Washington National Cathedral, ter gelegenheid van de inauguratie van Donald Trump als Amerikaanse president, richtte de dominee zich rechtstreeks tot de president. In een land dat al diep verdeeld was, koos Budde voor een boodschap an medemenselijkheid en genade. Ze vroeg Trump “in naam van onze God” om compassie te tonen voor mensen die bang zijn, kinderen die vrezen dat hun ouders worden weggehaald en voor mensen die oorlogsgebieden zijn ontvlucht. 

Volgens Van den Berg maakte juist die combinatie van dapperheid en zachtheid de speech sterk. Budde spreekt Trump direct aan, maar "praat vanuit een zachte emotie, terwijl de dreiging heel hard is." Ze kiest niet voor de aanval, maar voor een moreel appel. Huib Hudig wijst daarbij op het morele gezag dat zij als dominee heeft. Budde staat niet in het politieke 'welles-nietes', maar spreekt "als iemand die medemenselijkheid belichaamt." Hamming benadrukt de kracht van de vorm in de speech. Door bewust stiltes te laten, laat Budde haar woorden landen. "Die stilte getuigt van lef", zegt hij, "en van respect voor de woorden die je wilt overbrengen."

1. Zohran Mamdani wint verkiezingen als burgemeester van New York City

De titel van beste speech van 2025 gaat volgens het panel naar de overwinninsspeech van Zohran Mamdani. Mamdani won de burgemeestersverkiezingen van New York en sloot zijn campagne af met een speech die volgens het panel meer was dan een overwinningstoespraak. Hij sprak niet in termen van ‘ik’ maar van ‘wij’, en richtte zich expliciet tot president Donald Trump. "Als je het op één van ons hebt gemunt, moet je langs ons allemaal", zei Mamdani. "In dit moment van politieke duisternis zal New York het licht zijn." Daarmee positioneerde hij zijn overwinning als begin van een bredere beweging tegen de huidige machthebbers.

Volgens Hudig spat de energie van de speech af. Mamdani weet iets los te maken bij het publiek en laat zien "wat je kan doen met een speech." De kracht zit volgens Hudig in de combinatie van een helder verhaal en herkenbare plannen, die Mamdani gedurende zijn campagne consequent herhaalde. Hamming, zelf spoken word-artiest, wijst op de wisselwerking met het publiek. Het gejuich op de achtergrond is geen toeval, maar het resultaat van ritme en timing en het voortdurend aanvoelen van de zaal waarvoor je spreekt. Mamdani speelt met spanning en ontlading en houdt de aandacht vast tot het laatste woord. 

Gezamenlijke daadkracht

Jurjen van den Bergh noemt Mamdani iemand die "een beweging belichaamt". Dat hoor je terug in zijn taalgebruik, zegt hij, omdat de burgemeester spreekt namens het collectie en zijn ego zichtbaar aan de kant zet. Het zet New York neer als de stad van en voor immigranten en benadrukt dat de stad "gebouwd, gedragen en geleid wordt door immigranten." Volgens Gen-Z expert Yagkoubi is dat ook de reden waarom hij jongeren weet te bereiken. Mamdani erkent tegenstand en moslimhaat, maar laat zich daardoor niet definiëren of uit het veld slaan. Hij kanaliseert de haat naar hoop en gezamenlijke daadkracht. Precies die combinatie maakt juist deze speech volgens het panel de onbetwiste nummer één van 2025.