Ineenstorten biodiversiteit is niet het probleem: onze onwetendheid daarover wel

40 jaar geleden startte er op de VRT een natuur – en milieuprogramma van 80 minuten lang, Leven en laten leven genaamd. Honderdduizenden mensen keken er naar en het programma had zelfs een eigen salonorkest, de fluwelen streling. Maar het programma werd eind 1990 afgevoerd. De enige dieren die we nu in Vlaanderen te zien krijgen zijn te bewonderen op de commerciële zender in het programma The Masked Singer, want geef toe, zo'n pluchen libel, da's toch ook natuur.

Vlaamse televisie

De Vlaamse openbare omroep zet volgens mij niet genoeg in op natuur – en leefmilieu voor het brede publiek, tenzij bij de zoveelste aflevering met David Attenborough die het mompelend over Antarctica heeft. Begrijp me niet verkeerd, Sir Attenborough is ook mijn held, maar voor een bewoner van Sint-Job in 't Goor zijn deze programma's een ver-van-mijn-bed-show.

Nog zo'n bedenking. Regelmatig krijg ik de vraag om bij de komst van een zeldzame vogel als de Pallas' boszanger een interview te geven. Het vogeltje in kwestie is een dwaalgast die een bocht gemist heeft tijdens de vogeltrek en nu in een struik in Gent wat beduusd naar al die vogelspotters zit te kijken. Hij staat mooi op mijn tiklijst, maar qua nieuwswaarde blinkt het enkel uit in zeldzaamheid.

Natuurblokje in het journaal

Dat het verhaal van onze brandnetel of de gewone dwergvleermuis belangrijker is dan dat van de zeldzaamheden lijken media niet genoeg te begrijpen, behalve Vroege Vogels, natuurlijk. Zulke soorten leven vlakbij, hun leven is spectaculair en ze houden een vinger aan de pols wat betreft de gezondheid van onze leefomgeving.

Daarom heb ik een voorstel. Waarom niet wekelijks na het VRT-journaal van 19.00 u een mooi blokje natuur maken na de sportberichten? Zo komen we niet alleen te weten wat de bandenspanning is in Wout Van Aerts nieuwe racefiets, maar krijgen we ook te horen dat de boerenzwaluw terug is uit Afrika en met veel zwier over onze velden zwaait. Ondertussen moeten we vermelden dat er van de 100 tot 200.000 koppeltjes in België sinds de jaren zeventig maar 20 tot 30.000 overblijven. En wat we kunnen doen om ze te helpen.

Strijd tegen onwetendheid

Ondertussen voel ik dat mijn kritische woorden zich ook tegen mij kunnen keren. Want er is namelijk ook goed nieuws van de VRT. In het najaar kwam de film Onze Natuur uit, een prachtige Belgische natuurfilm die zal worden uitgezonden als zevendelige televisiereeks bij de openbare omroep. De makers tonen ambitie en laten zien dat er in een land als België, waar weinig ruimte is voor natuur, aan de verre horizon ook hoop kan gloren.

Maar mijn grote wens voor 2023 is dat het niet bij deze zeven delen van de reeks blijft, maar dat er wekelijks aandacht wordt besteed aan onze natuur. We noemen dat programma dan Late vogels. Om er ons, Belgen aan te blijven herinneren dat we nog wat in te halen hebben.

Want het is niet het ineenstorten van de biodiversiteit dat het probleem is, maar wel onze onwetendheid. En daar ligt de uitdaging voor onze media, behalve voor Vroege Vogels, natuurlijk.