Poolse arbeidsmigranten zitten in het nauw: 'Ziek of niet ziek, ze worden gedumpt op straat'

Door slechte woon en- werkomstandigheden zijn veel Polen bang om ziek te worden. Ania Paszak werkt voor de stichting IDHEM-Xtra. Zij komen op voor de belangen van Europese arbeidsmigranten.

Paszak vertelt over de hulplijn die ze hebben, waar arbeidsmigranten met vragen terecht kunnen: "Ik moet toegeven dat er veel telefoontjes en vragen over problemen in de afgelopen weken in verband met corona zijn toegenomen."

Ziek zijn en ontslagen worden

Over de problemen die zij te horen krijgt zegt Paszak: "Ten eerste zijn de meeste mensen bang om te worden ontslagen als zij ziek worden. Het is een paar keer gebeurd dat mensen die ziek waren meteen door de werkgever zijn ontslagen. En zij moeten dan ook direct hun woning verlaten."

"De werkgever dreigt ook met boetes als de arbeidsmigranten terug naar Polen willen", zegt Paszak. De Poolse arbeidsmigranten zouden namelijk terug willen, "omdat ze bang zijn om in Nederland te blijven werken en wonen door de pandemie."

Weinig werk, wel vaste lasten

Een andere situatie die vaak voorkomt en die Paszak hoort: "Zij krijgen vaak te weinig werk en geld uitbetaald, want de werkgever kan ook niet het werk garanderen voor de hele maand of voor 40 uur per week. En mensen hebben wel vaste lasten om te betalen."

Paszak: "De woning wordt door de werkgever geregeld. Ze hebben soms maar 10 uur per week werk, maar moeten toch de volle mep voor accommodatie en andere lasten betalen. En dat is soms echt onmogelijk voor die mensen."

Angst om besmet te raken

Er heerst een grote angst onder de Polen hier in Nederland om besmet te raken met het coronavirus. Bos-Karczewska legt uit: "Mensen zijn bang om door andere arbeidsmigranten op de werk besmet te worden. Omdat heel veel mensen ook ziek en met koorts naar het werk gaan. En ze zien wat er met anderen gebeurt als je je ziek meldt. Dan verlies je werk en sta je op straat."

"Dan verlies je ook onderdak en waarschijnlijk ook jouw ziekteverzekering", legt Bos-Karczewska uit. "Omdat het uitzendbureau voor jou ook vaak een ziekteverzekering regelt. De situatie van veel Polen is zeer precair en ze zijn echt in de knel gekomen en dat zijn de perverse effecten van de flexibilisering van de arbeidsmarkt. Omdat de meeste Polen hier werken op een nul-uren contract en dan geldt dat als er van de één op de andere dag geen werk meer is, dan sta je op straat."

Werk weg betekent huis weg

Wanneer het werk verdwijnt, verliezen de arbeidsmigranten ook hun huis. Bos-Karczewska: "Behalve het werk van het uitzendbureau kan men ook huisvesting krijgen op de vakantieparken, op recreatieparken, Polen hotels, noem maar op. Dus als je werk verliest, dan verlies je ook onderdak. En dan sta je op straat. Niemand kijkt naar die Pool. De Polen worden dan eigenlijk gedumpt, ziek of niet ziek, op straat."

Daarbij is terug naar Polen bijna niet mogelijk. Bos-Karczewska: "Vroeger kon je nog terug naar Polen, maar nu zijn de grenzen dicht. Er is nauwelijks verkeer. En Duitsland heeft afgelopen maandag gezegd, die maatregelen gaan 10 april in, extra controles op de Nederlands-Duitse grens. Dus ze zitten echt totaal in de knel."

'Niemand neemt verantwoordelijkheid'

Vakbondsbestuurder Bart Plaatje herkent de situatie die Bos-Karczewska en Paszak beschrijven: "Het is ook voor mij dagelijkse kost. Zeker de afgelopen paar weken."

Wel geeft hij aan dat dit probleem al veel langer bestaat: "Het is een oplosbaar probleem in mijn ogen maar niemand lost het op en je krijgt de meest verschrikkelijk voorbeelden. Ik sprak laatst iemand, die woonde al drie dagen in zijn auto en kon geen kant op."

Plaatje staat als vakbondsbestuurder ook in contact met de uitzendbureaus: "Soms spreek je nog een CEO die goede intenties heeft, maar in de praktijk heeft niemand eigenaarschap en is niemand verantwoordelijk voor wat er gebeurt. Dit zijn reflexen van voor die tijd en die brengen nu een groter risico met zich mee."

Afhankelijk van arbeidsmigranten

Plaatje: "Ik denk dat we nu wel sneller in beeld krijgen hoe afhankelijk we zijn van arbeidsmigranten als het gaat om onze voedselvoorziening. Ze zijn uit dat proces niet meer weg te denken en het is goed dat we dat ook leren."

Daarbij geeft Plaatje aan: "De inleners en de grote opdrachtgevers die moeten hierover nagaan denken, die hebben hier nog nooit bij stil gestaan."

Meer van De Nieuws BV?

Volg ons op Instagram, Facebook en Twitter.