Jaarlijks 30 duizend abortussen in Nederland en toch praten we er niet over

In Nederland vinden jaarlijks ruim dertigduizend abortussen plaats. Toch wordt er heel weinig over gesproken. Toen Eva de Goeij - die namens het Humanistisch Verbond strijdt voor het recht van abortus - ongewenst zwanger raakte, kwam zij in aanraking met het taboe dat op abortus rust. Ze schaamde zich: "We leven in een samenleving waarin abortus een taboe is, waarin seks een taboe is en waarin vrouwenrechten niet serieus worden genomen, en vrouwen sowieso niet."

'Abortus is normaal'

Persoonlijke verhalen over abortus zijn erg verschillend. "Ieder mens dat zwanger is, geeft een hele andere betekenis aan die zwangerschap en dat maakt dat het heel verschillend is", zegt De Goeij. "Voor mij was het een hele opluchting en ik ben heel blij dat ik die keuze heb kunnen maken en dat ik gebruik heb kunnen maken van de Nederlandse abortuszorg. En, ik heb wel tijd nodig gehad om het te verwerken. Maar uiteindelijk ben ik heel blij dat ik die keuze heb gemaakt en dat ik nu geen kind heb."

Ondanks dat ongeveer één op de vijf vrouwen kies voor één of meerdere abortussen in haar leven, is het niet iets waarover veel wordt gesproken. Dat, terwijl het juist belangrijk is om over te praten, legt De Goeij uit. "Abortus is normaal, zo kun je het zien. Het is niet iets wat we graag zouden willen, maar we zien wel dat mensen zwanger raken terwijl ze dat niet willen."

Complexe emoties na abortus

Filmmaker Tessa Louise Pope vindt het belangrijk om de bespreekbaarheid van abortus te vergroten. "Ik denk dat veel vrouwen niet goed durven te praten over dat wat ze meemaken vanwege het imago van abortus, vanwege de oordelen die we als maatschappij hebben over een vrouw die ongepland zwanger raakt en kiest voor abortus", aldus Pope. Twee jaar geleden maakte zij de film Overtijd waarin drie vrouwen hun beleving van hun zwangerschap tot het besluit van abortus uiteenzetten.

Pope raakte zelf zeven jaar geleden ongewenst zwanger. "Het is een voorrecht en een recht waar we voor moeten blijven strijden dat we dat behouden. Dat ik de keuze heb mogen maken in mijn eigen land, legaal, daar ben ik heel dankbaar voor en trots op dat wij dat hier kunnen doen. Maar, dat betekent niet dat het niet óók allerlei complexe emoties met zich mee kan brengen."

Tussen wat iemand meemaakt in het besluit om abortus te ondergaan, en hoe men zich daartoe verhoudt, zit een enorm gat, denkt Pope. "Omdat we zo weinig praten over die ervaring, hoe het kan voelen en wat je mee kunt maken, hebben we weinig tools om met elkaar erover te spreken."

Anti-abortuslobby groeit

Geen mens wordt zwanger met het idee om het te laten eindigen in abortus. Het is een kwetsbaar en moeilijk proces. Het is daarom schrijnend om te zien hoe de anti-abortuslobby steeds luidruchtiger van zich laat horen, bijvoorbeeld door bij abortusklinieken te demonstreren.

De Goeij: "Ik vind het heel belangrijk dat we niet achterover leunen en dat we denken dat het hier wel goed is geregeld, maar dat we ons organiseren. Dus mensen die voor keuzevrijheid zijn bij een zwangerschap, die moeten zich net zo goed organiseren als zij. Daar is De Goeij nu mee bezig met cliëntenbelangenorganisatie Ava.

Recht op abortus wereldwijd onder druk

De toegang tot een veilige abortus neemt wereldwijd af, terwijl één op de drie zwangerschappen vroegtijdig wordt afgebroken. Nienke van Teijlingen van Abortion Network Amsterdam, PvdA-Europarlementariër Vera Tax en Amerikajournalist Laila Frank vertellen in het onderstaande gesprek over hoe wereldwijd het recht op abortus onder druk staat en wat wij kunnen doen om dat recht te verdedigen.