Crisis GGZ: 'Je moet zorgen dat de mensen weerbaar zijn'

De stille ramp wordt het ook wel genoemd, de crisis bij de GGZ. Gelukkig kan dat stille er nu dus van af, "maar het is nog wel een ramp", zegt Hoogleraar Jim van Os. "Gelukkig ook één waar we heel veel aan kunnen doen als we met zijn allen eens zijn welke richting we dan gaan kiezen."

Geen gebrek aan geld

Gebrek aan geld en behandelcapaciteit is er niet, zegt Van Os: "Het is meer van, hoe zorg je nou dat de mensen die het het meest nodig hebben ook het eerst hulp krijgen?" Een van de mensen die die hulp nodig heeft is Charlotte Bouwman. Zij is al acht jaar suïcidaal en staat inmiddels 807 dagen op de wachtlijst voor een passende behandeling.

Sinds maandag zit Bouwman op de stoep bij het ministerie voor Volksgezondheid om aandacht te vragen voor deze crisis. Bouwman: "Wat mij opvalt is dat het wel doordringt tot de politiek maar dat de minister structureel blijft ontkennen over hoeveel mensen het gaat."

Diverse gevallen

Al tien jaar is Van Os bezig met een manifest dat 'De nieuwe GGZ' heet. Daarin wordt gesteld dat 20 procent van de bevolking wel iets mankeert, geestelijk gezien, maar dat de GGZ maar 7% procent van de bevolking aan kan.

Onder die 20 procent valt een scala aan gevallen: van mensen die ongelukkig zijn in hun werk of relatie tot mensen die een ernstig trauma hebben. Van Os: "Het is heel erg divers. Echt ernstige gevallen, die hulp nodig hebben van de GGZ, is 3-6%. Dat is precies zo groot als de GGZ is."

Het percentage dat overblijft heeft niet per se die één-op-één GGZ nodig. Volgens Van Os zijn er meerdere voorbeelden uit het buitenland te benoemen dat er goede andere methoden zijn om in die vraag te voorzien. Wie nou welke behandeling nodig heeft kan bijvoorbeeld de huisarts bepalen of een POH die ervaring heeft, "die kan leren dat onderscheid te maken, dan nog is dat niet 100%", zegt Van Os.

Niet iedereen een psycholoog

Bouwman: "Het is belangrijk dat je erover praat maar dat hoef je niet per se bij een psycholoog te doen. Als je dat structureel eerder met elkaar oplost, bijvoorbeeld door middel van inloophuizen of doordat je het met je vrienden en familie bespreekt, dan heb je én mensen die niet zo ziek worden dat ze die écht GGZ nodig hebben, en je houdt capaciteit over voor mensen met een manisch depressieve stoornis."

Weerbaarheid in de samenleving

Van Os: "Je moet zorgen dat de mensen weerbaar zijn en dat je ook de samenleving behandelt om om te gaan met het normale psychische lijden dat ze presenteert. Er zijn ook risicofactoren in deze maatschappij. Jonge mensen krijgen bijvoorbeeld te maken met een totale omgeving van maakbaarheid en meetbaarheid en individueel succes." Volgens Van Os is het daarom belangrijk dat al in de klas aandacht wordt besteed aan mentale weerbaarheid.

"Ga niet meteen denken in termen van ziekte", zegt Van Os, "ga denken in termen van weerbaarheid."

Meer van De Nieuws BV?

Volg ons op Instagram, Facebook en Twitter.