Ton Berg (70) onderhandelt liever met rebellen dan dat ze met pensioen gaat

Na één jaar voor Artsen zonder Grenzen te hebben gewerkt dacht ze, dit is mijn leven, dit wil ik doen, hier ga ik mee door: "Ik merkte dat ik al mijn management en bedrijfservaring in kon zetten voor iets wat meer nut had en voor meer mensen wat betekende."

'Na mijn pensioen ging het toch weer kriebelen'

Een aantal jaar geleden probeerde ze samen met haar man met pensioen te gaan, maar het ging toch weer kriebelen. Bij Artsen zonder Grenzen bleven ze haar ook steeds vragen: "Dus toen ben ik gewoon maar weer gaan werken."

Wat ook meespeelde was dat haar man kwam te overlijden en ze geen zin had om alleen te gaan reizen of thuis te zitten: "Als hij nog had geleefd, dan was ik denk ik ook wel blijven werken voor AzG, maar waarschijnlijk wel minder."

Onderhandelen in Jemen

De afgelopen drie maanden werkte Berg in Jemen. De oorlog in dat land duurt al vier jaar. Volgens de VN staan 14 miljoen mensen op het punt om het slachtoffer te worden van hongersnood. Jemen is een land met twee regeringen, dat betekende dat Ton Berg met twee regeringen moest onderhandelen.

Beide regering hebben nog maar weinig ervaring met regeren en delegeren is vaak nog iets onbekend vertelt Berg: "Toestemming tot importering, vrijstelling van belasting voor importering, heel veel beslissingen moesten op het hoogste niveau worden uitonderhandeld en dan moest ik weer inspringen."

'Als oudere vrouw heb je het in een land al Jemen wel makkelijker'

Hoewel er volgens Berg behoorlijk veel vrouwen in Jemen zijn die hebben gestudeerd, moest ze toch vaak onderhandelen met mannen, dat viel haar best mee. "De positie van de vrouw in die wereld is heel erg moeilijk, maar als je ouder bent sta je daar eigenlijk een beetje boven en is het een stuk gemakkelijk om met die mannen te onderhandelen."

Zij worden namelijk geacht om heel beleefd te zijn ten opzichte van hun moeder of schoonmoeder, dus wees Berg de mannen geregeld op haar grijze (en paarse) haren die onder haar (expres) afzakkende hoofddoek vandaan kwamen. "Mijn ervaring is eigenlijk dat je als buitenlander al zo vreemd bent, dat het feit dat je dan ook nog een vrouw bent maar een kleine toevoeging is aan het vreemd zijn."

Door haar vele jaren ervaring heeft Berg geleerd om vooral vanuit sterkte te onderhandelen. Niet voorzichtig 'ja meneer' en 'mag ik alstublieft', maar 'ik sta ervoor, wij willen jullie helpen, wij willen dit ziekenhuis runnen en daar hebben we dit en dit voor nodig.' "Deze manier van communiceren zorgt vaak wel voor een bepaalde mate van respect."

De respect die ze kreeg was wel een stuk minder toen ze eind vorig jaar het besluit moest nemen om een project in de stad Ad Dhale te sluiten vanwege de veiligheid. "Dan gaat de beleefdheid wel even opzij, dan is men vooral boos en teleurgesteld en vallen er hele harde woorden, maar ik heb wel eelt op mijn ziel, ik schrik daar niet zo van."

Seksueel geweld de standaard in tijden van oorlog

Dat betekent niet dat Berg nooit ergens van onder de indruk is. In bijna alle landen waar oorlog is, daar is seksueel geweld volgens Berg bijna een standaard onderdeel van oorlogsvoering geworden. "Ik heb alles bij elkaar vijf jaar in Congo gewerkt en daar is het echt afschuwelijk, seksueel geweld tegen vrouwen."

Berg komt tijdens haar werk veel sterkte vrouwen tegen "artsen, vrouwen die gestudeerd hebben, die voor hun zaak staan." Maar in de ziekenhuizen ziet Berg ook de andere kant van het verhaal "vrouwen die geen toegang hebben tot de gezondheidszorg, vrouwen die uren en uren hebben moeten lopen omdat er geen geld is voor vervoer. Dat is afschuwelijk."

In Nederland komt de cultuurshock

Nu is Berg weer even terug in Nederland en dat is altijd wel even wennen. Mensen realiseren zich volgens Berg niet dat alles wat hier zo gewoon is, dat dat in hele grote delen van de wereld helemaal niet gewoon is. "Ik heb altijd een cultuurshock als ik terugkom, niet als ik ergens heen ga."

Dat is ook een van de grootste redenen dat ze dit werk blijft doen. "Je doet echt iets voor mensen die niet hebben wat wij zo normaal vinden. Iedere dag eten op tafel, kinderen naar school sturen." Zolang Berg de energie heeft, blijft ze dit werk doen. Dus als Artsen zonder Grenzen weer belt, dan gaat ze zo weer op pad en dat zal vast binnenkort weer gebeuren. Waar ze dan heen moet? "Geen idee!"

Meer van De Nieuws BV?

Volg ons op Instagram, Facebook en Twitter.