Wat drijft bedrijven weg uit de Rotterdamse haven?

Rotterdamse wethouder Robert Simons stuurde een halfjaar geleden een brandbrief naar het kabinet met de oproep om in te grijpen in de industrie van de Rotterdamse haven. "Het is vrij simpel", zegt Simons. "We hebben een enorm verslechterd investeringsklimaat. De nettarieven, nationale regelgeving, elektriciteitsprijzen en de stikstofimpasse hebben ertoe geleid dat vijf miljardenprojecten de stekker eruit hebben getrokken. De elektriciteitsprijzen zijn bijvoorbeeld in Duitsland, Frankrijk en België gewoon de helft goedkoper."

Fundament van de economie

Caroline Nagtegaal-van Doorn van adviesbureau KPMG vindt het zorgelijk dat bedrijven door zo'n opeenstapeling van factoren, investeringen stopzetten of fabrieken sluiten. "De Rotterdamse haven is het fundament van onze economie", zegt Nagtegaal-van Doorn. "Wij moeten een aantrekkelijke haven blijven. We hebben een unieke ligging aan de Noordzee en een geweldige ontsluiting naar het achterland. Wees daar intens zuinig op."

Niet alleen Rotterdam, maar heel Nederland lijdt hieronder. "Grote projecten van bijvoorbeeld Shell of BP, wat duurzame projecten zijn - denk aan biobrandstof of plastic recycling - gaan naar buurlanden in Europa", zegt Simons. "Onze strategische autonomie lijdt daaronder. We willen minder afhankelijk worden van de rest van de wereld, maar moeten straks grondstoffen importeren uit China. Hoe ironisch is dat."

Status aparte

Nagtegaal-van Doorn adviseert een status aparte om te zorgen voor behoud van concurrentievermogen. Hiermee krijgt de haven een soort uitzonderingspositie. "Vragen die in boardrooms heersen zijn vragen over het behalen van rendement of het behouden van concurrentiekracht", zegt Nagtegaal-van Doorn. Zo'n status aparte kan bijvoorbeeld zorgen voor grootschalige investeringen, het sneller verkrijgen van vergunningen, lagere energieprijzen of een betere stroomaansluiting.

Duurzaam

"We hebben helemaal niet zoveel geld nodig", zegt Simons. "Ik heb mensen aan tafel die anderhalf miljard euro willen investeren en die nieuwe fabrieken willen bouwen. Alles is al geregeld, maar een natuurvergunning krijgen ze niet door stikstof perikelen." Simons benadrukt dat het gaat om groene initiatieven die aantoonbaar bijdragen aan een duurzamere wereld. Voor deze projecten zou je een vrijstelling kunnen geven, vindt hij. "Ik zou in het nationale belang een uitzondering geven voor deze bedrijven."

Al deze maatregelen kunnen genomen worden op nationaal niveau en dus vindt wethouder Simons dat het kabinet met maatregelen moet komen. "Wij hebben een analyse gemaakt, we hebben het op de agenda gezet en oplossingen aangedragen. Nu moet er doorgepakt worden", vindt hij. "Het kabinet heeft last van koudwatervrees door de Raad van State, die over een jaar zouden kunnen zeggen dat ze het toch niet goed vinden. Maar straks is het januari en krijgen we weer bericht dat een aantal grote projecten naar andere landen gaan."