'Een Nederlandse onafhankelijkheidsdag op 26 juli is symboolpolitiek'

Pronkstuk van Nederland

Neurowetenschapper Erik Scherder is het eens met de stelling dat 26 juli moet worden ingesteld als onafhankelijkheidsdag.
Het mooie is volgens Scherder de ontwikkeling die er daarna is doorgemaakt. "Als je de vrijheid hebt hervonden is de druk eraf en dan kan je gaan ondernemen. Initiatieven kunnen worden ontplooid. Dat betekent veel voor alle generaties daarna. Het feit dat er toen een groep mensen was die dat voor elkaar heeft gekregen en waar we nu alles aan te danken hebben is een goede reden om nu een onafhankelijkheidsdag in te stellen."

Tijdens zijn bezoek aan Nederland zag toenmalig Amerikaanse president Obama gelijkenissen met de Amerikaanse onafhankelijkheidsverklaring. Eerder dit jaar werd het Plakkaat van Verlatinghe tot ‘pronkstuk van Nederland’ uitgeroepen. Tijd dus om het document te eren, of kennen we het dan teveel gewicht toe?

'Te veel van het goede'

Ankie Broekers-Knol is voorzitter van de Tweede Kamer en neemt vandaag het boek van Anton van Hooff in ontvangst over het Plakkaat van Verlatinghe. Volgens haar is er daarmee echter sprake van een herdenking in de Eerste Kamer.
"Het is een bijzondere dag vandaag, dat wel", zegt Broekers-Knol. Maar ze zou het geen herdenking willen noemen.

"Ik ben het ook niet eens met het instellen van een onafhankelijkheidsdag bijna 450 jaar later. Dat vind ik wat veel van het goede." De Staten Generaal hebben besloten om de troon van Philips II verlaten te verklaren, doceert Broekers-Knol. Ze wilden Philips niet meer. Dat is heel bijzonder, maar vergeet niet dat op dat moment de Staten Generaal eigenlijk een andere vorst wilden vragen. Dáár was het Plakkaat voor bedoeld. Maar toen die vervanger van Phillips niet wilde werd pas gezegd: dan gaan we wel verder als republiek.

'Een leuk idee'

Prof. Dr. Ido de Haan is hoogleraar geschiedenis na de Middeleeuwen aan de Universiteit van Utrecht en vindt een onafhankelijkheidsdag zelfs een slecht idee en symboolpolitiek. "Het document heeft nauwelijks nog een actuele betekenis", zegt hij. "Alsof hier een bron van ‘de Nederlandse Staat' te vinden is. Maar dat is onzin. Het is opnieuw een poging om de Nederlandse identiteit te schragen aan momenten uit het verleden. Dit is symboolpolitiek in de lijn van de vlag in de Tweede Kamer, het zingen van het volkslied in de klas. Alsof er een gebrek aan nationaal bewustzijn is." Maar welk probleem wordt er nou precies opgelost met het versterken van de nationale identiteit?

Cabaretier Greg Shapiro is Amerikaan maar al sinds 1994 in Nederland. Hij is voorstander van het instellen van een onafhankelijkheidsdag naar aanleiding van het Plakkaat van Verlatinghe. "Een leuk idee", roept hij enthousiast. "Ik vind het veel vreemd dat Nederlanders meer weten over de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring dan over het Plakkaat van Verlatinghe."