Kasteel Oud-Wassenaar: van hooggeplaatste nazi's naar compensatie voor joden
- Nieuws
- Kasteel Oud-Wassenaar: van hooggeplaatste nazi's naar compensatie voor joden
In Den Haag staan ze op deze internationale herdenkingsdag voor de Holocaust stil bij de compensatie van de joodse slachtoffers. Hanco Jürgens van het Duitsland Instituut en Annemiek Gringold, conservator Shoah bij het Joods Cultureel Kwartier, doken daarvoor in de archieven van Kasteel Oud-Wassenaar.
"Tijdens de oorlog was dit kasteel een hotel voor hooggeplaatste nazi's, zoals Seyss-Inquart (rijkscommissaris van het door Duitsland bezette Nederland, red.). Maar na de oorlog werd hier onderhandeld over compensatie van joden", legt Jürgens in Met het Oog op Morgen uit.
Bij die onderhandelingen schoven drie partijen aan. "Vertegenwoordigers van West-Duitsland, vertegenwoordigers van de nieuwe staat Israël en een delegatie uit de Verenigde Staten", vertelt Gringold. "Die laatste delegatie vertegenwoordigde de diaspora, de joodse gemeenschap buiten Israël."
Niet van harte
De ontmoeting was niet meteen vol enthousiasme ontvangen. "In Duitsland waren mensen behoorlijk geïndoctrineerd. Er was niet meteen een meerderheid voor compensatie", zegt Jürgens.
Ook in Israël waren er twijfels, vult Gringold aan. "Een heel groot deel van die staat was natuurlijk ook beschadigd. Ze wilden niet meteen aan tafel met Duitse onderhandelaars. En er waren ook groepen die hebben opgeroepen tot wraak."
De Duitse onderhandelaars en de toenmalige bondskanselier ontvingen zelfs bombrieven. Jürgens: "Die zijn opgemaakt voordat ze bij de personen zelf aankwamen. De bondskanselier besloot destijds om het ook niet openbaar te maken dat ze waren verzonden, uit angst dat dat antisemitisme weer aan zou wakkeren."
Compensatie
Na een moeizame start kwamen de onderhandelaars er samen uit. Het Verdrag van Luxemburg werd zeven jaar na het einde van de oorlog, in 1952, ondertekend. "Dat was eigenlijk de eerste stap waarmee Duitsland iets van reparatie probeert te doen. Zowel op materieel als immaterieel gebied", vertelt Gringold.
Toch is het daarmee nog niet volledig opgelost. "Tot de dag van vandaag zijn er nog steeds disputen. En er is nog steeds behoefte aan enerzijds erkenning en anderzijds aan compensatie of restitutie van geroofde goederen."
OOG Kasteel
Download de NPO Radio 1-app
Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.
Gerelateerd
