Geschiedenis
NOS

'Live to Tell' belicht de geschiedenis en het stigma van hiv in Nederland

foto: A.W. Bruna uitgeverijfoto: A.W. Bruna uitgeverij
  1. Nieuwschevron right
  2. 'Live to Tell' belicht de geschiedenis en het stigma van hiv in Nederland

Tegenwoordig is hiv goed te behandelen, maar in de jaren tachtig en begin jaren negentig betekende een besmetting nog een doodvonnis. Voor hun boek Live to Tell spraken journalisten Robbert Blokland en Matthijs le Loux met mensen die die tijd van dichtbij meemaakten: artsen, ouders van slachtoffers, bekende Nederlanders met hiv en vele anderen. "Ik probeer in de breedte duidelijk te maken wat de afgelopen 40 à 45 jaar in Nederland betekend hebben. Wat mensen met hiv hebben meegemaakt en nog steeds meemaken", aldus Blokland.

Video niet beschikbaar

Voor Blokland was het opvallend hoe weinig aandacht er in Nederland was voor de hiv-geschiedenis, in vergelijking met steden als New York. "Ik was toen jong, zat in de kast en wilde eruit komen. Toen leerde ik dat seks met mannen dodelijk kon zijn. Nou ja, dat helpt natuurlijk niet echt op zo’n moment." Hij herinnert zich een uitzending van Paul de Leeuw met René Klein in 1992 als een belangrijke eye-opener: "Paul de Leeuw was de eerste die in een normaal programma over het onderwerp sprak." Zanger René Klein, die vertelde over zijn hiv-besmetting, was voor veel mensen in Nederland een eye-opener. "Hij gaf een stem aan een groep die bij de gemiddelde Nederlander eigenlijk onbekend was."

Stigma

Het stigma rondom hiv was en is groot, legt Blokland uit. Vooral mannen die seks hebben met meerdere partners, maar ook sekswerkers en heteroseksuele mannen en vrouwen, kregen te maken met vooroordelen. "Als je nu hiv krijgt in Nederland, dan krijg je medicatie en is je levensverwachting hetzelfde als iemand zonder hiv. Maar het stigma dat je vies bent aan jezelf te verwijten hebt, is nog steeds heel groot", zegt hij. Dit was een belangrijke reden om het verhaal in een boek te vertellen.

Artsen

In Live to Tell komen ook de ervaringen van artsen aan bod, die in de jaren tachtig geconfronteerd werden met een virus waar ze geen kennis over hadden. Jongemannen lagen in ziekenhuizen met ernstige infecties, en velen stierven. Blokland: "Er zijn uiteindelijk in Nederland zo’n 5000 mensen doodgegaan aan aids. Dat zijn ook beklemmende verhalen, inclusief jongens die zelfmoord pleegden omdat ze de aftakeling niet wilden meemaken."

Geboren met hiv

Het boek eindigt met het verhaal van Tim, een zogeheten lifetime survivor die met hiv werd geboren. Tim kreeg medicatie en leefde een vrijwel normaal leven, zonder de zware geschiedenis en schaamte die veel mensen uit de jaren tachtig meedroegen. "Hij schaamde zich helemaal niet. Het laat zien dat stigma aangeleerd is; als je dat nooit leert, is er niets om je voor te schamen", zegt Blokland. "Dat vond ik een heel mooi en hoopvol verhaal." 

NOS Radio 1 Journaal

Word iedere werkdag wakker met het vertrouwde NOS Radio 1 Journaal, gepresenteerd door Astrid Kersseboom. Met natuurlijk het laatste nieuws, achtergronden en de vooruitblik op de dag. Maandag t/m vrijdag van 06.00 tot 09.30 uur op NPO Radio 1.

In het weekend hoor je het NOS Radio 1 Journaal van 07.00 tot 08.30 uur, gepresenteerd door afwisselend Sander van Hoorn en Dieuwke Teertstra.

Luister ook de NTR-podcast 'En niemand bleef onaangeraakt', een liefdesverhaal ten tijde van de aidscrisis in de jaren '90:

En niemand bleef onaangeraakt

En niemand bleef onaangeraakt

Ster advertentie
Ster advertentie