Coronacrisis: wat kunnen Nederland en de ECB doen om een recessie te voorkomen?

'Economie staat er goed voor'

Het kabinet voelt er vooralsnog niets voor om 'drastische maatregelen' te nemen om de effecten van het virus op de economie op te vangen. "We kunnen een stootje hebben", zei premier Mark Rutte eerder.

Gisterenavond voegde hij daar tijdens de persconferentie aan toe dat als het nodig is, het kabinet als geheel maatregelen zal nemen wanneer de economie verder geraakt wordt.

Luxe

Van Tilburg: "De Nederlandse economie staat er goed voor. Dat is een luxe die niet veel landen om ons heen hebben." Toch zijn ook hier de eerste gevolgen van het virus economisch voelbaar. Er hebben 750 bedrijven arbeidstijdverkorting aangevraagd en in Brabant werken er mensen thuis.

Vertrouwen wekken

Volgens Van Tilburg is het goed als de overheid een scenario gaat schetsen op welke manier ze klaar gaan staan in het geval dat Nederland in de toekomst harder getroffen wordt door de virusuitbraak.

"Dat is belangrijk om vertrouwen te houden en te voorkomen dat mensen niet in een paniekreactie rare dingen gaan doen."

Virus door Europese economie

Uiteindelijk zal het virus impact hebben op de gehele Europese economie. Van Tilburg is minder bang voor Nederland en Duitsland, maar maakt zich wél zorgen om Zuid-Europese landen en Frankrijk die er al jaren slechter voor staan.

MKB steunen

De Europese Centrale Bank (ECB) komt donderdag bijeen en heeft - bij monde van president Christine Lagarde - gezegd klaar te staan om passende en gerichte maatregelen te nemen als dat nodig is.

Eén van de meest genoemde maatregelen is dat de ECB garant staat bij leningen die banken aan ondernemers verstrekken die in zwaar weer komen door corona. In China is deze maatregel bijvoorbeeld al genomen.

De voorzitter van MKB-Nederland Jacco Vonhof riep eerder in Spraakmakers de Nederlandse overheid op om garant te staan bij zulke leningen. "We vragen de banken om de kredietlijnen open te zetten en ruimhartig te zijn. De overheid zou dit moeten steunen door een garantie af te geven", aldus Vonhof.

ECB kan geld creëren

De ECB kan makkelijker dan commerciële banken geld uit het niets creëren. "Op het moment dat er écht een crisis is, dan zijn het altijd de centrale banken die moeten inspringen", zegt van Tilburg.

Extra geld in de samenleving heeft als gevaar dat geld minder waard wordt (inflatie). Van dat probleem heeft Europa de afgelopen tien jaar geen last gehad. Er dreigde zelfs het omgekeerde: deflatie. Volgens Van Tilburg zit daar nu ruimte voor de ECB.

Lapmiddelen ECB bereiken grens

De ECB heeft de afgelopen tien jaar al heel wat lapmiddelen ingezet om de Europese economie en de euro overeind te houden. De meest voor de hand liggende middelen zijn dus al ingezet.

Zo is de rente al verlaagd en is deze inmiddels negatief. Ook zit de ECB bijna aan zijn taks als het gaat om het opkopen van staatsobligaties.

Green Deal

In het ergste geval, waarin Europa getroffen wordt door een diepe economische recessie en overheden door hun buffers raken, heeft de ECB nog een aantal scenario’s.

Eén interessante daarvan is volgens Van Tilburg om geld te pompen in de Europese energietransitie. "We hebben de Green Deal. Dat zijn erg ambitieuze plannen waar nu geen geld voor is."

Volgens de econoom kan hier een mooie combinatie gemaakt worden waarbij enerzijds de economie gestimuleerd wordt en krachtiger wordt en anderzijds Europa duurzamer wordt.