Laura Starink: 'Het Rusland van nu is niet te vergelijken met de communistische Sovjet-Unie'

Rusland

"Dat iedereen in het land twee gezichten heeft", zo leerde Starink de Sovjet-Unie kennen. "Namelijk heel vriendelijk, open, warm en gastvrij binnen. Maar hypocriet, gesloten en grimmig zodra je je op straat beweegt. Die grimmigheid en die geslotenheid, dat is natuurlijk iets dat moet slijten. Dat is de mensen in het bloed gaan zitten."

Hoe komt het dat voor de inwoners de vrijheid van meningsuiting zo'n andere lading heeft? Starink: "Dat is natuurlijk traditie. Als wij hier Stalinterreur zouden hebben gehad, dat je voor het uiten van je mening of het willen publiceren van een onwelgevallig boek, de kogel kunt krijgen of 15 jaar strafkamp, dan leer je wel af dat je je mond open moet doen."

De willekeur van het Russische systeem

"Er is een enorme machtswillekeur in het rechterlijk systeem, waarbij de advocaat eigenlijk altijd aan het kortste eind trekt. Vrijspraak komt zo goed als nooit voor in de Russische rechtspraak. Als iemand voor de rechter komt is hij bijna al veroordeeld. Er zijn wel veel schikkingen, niet iedereen beland in een strafkamp, zo is het niet."

Verklaart die willekeur het gedrag van Russen? "Een journalist zei mij eens", vertelt Starink: 'je moet het systeem zien als een soort knuppel die boven je hoofd hangt, en die knuppel kan eigenlijk elk moment neerkomen en je hebt geen idee waar hij vandaan komt'. Dat maakt Russen toch nog steeds heel voorzichtig in hun gedragingen. Van die angst maakt de overheid heel handig gebruik."

Kunststof Radio

Het cultuur- en mediaprogramma van NTR van maandag tot en met donderdag te horen tussen 19.30 en 20.30 uur op NPO Radio 1 of op elk moment terug te luisteren als podcast. Volg Kunststof op Twitter, Facebook en Instagram.