Onderzoek
KRO-NCRV

De geheime opdracht van verzetsheldin Jos Gemmeke

foto: ANPfoto: ANP
  1. Nieuwschevron right
  2. De geheime opdracht van verzetsheldin Jos Gemmeke

Jos Gemmeke is de enige vrouw, naast koningin Wilhelmina, die is onderscheiden met een Militaire Willemsorde. Voor haar daden in het verzet én haar werk als geheim agent.

Gemmeke: 'Prins Bernhard was een ideale man om zaken mee te doen'

Tijdens de Tweede Wereldoorlog was Gemmeke betrokken bij de illegale pers. Ze was toen nog geen 20 jaar oud. Gemmeke stencilde de illegale krant Je Maintiendrai en zette een distributienetwerk op. Later fungeerde ze als verbindingsofficier voor geheim agenten en vervoerde onder meer radiozenders en wapens die gedropt werden met parachutisten vanuit Engeland.

In oktober 1944 gaat Gemmeke op de fiets vanuit Den Haag op weg naar Brussel. Door de linies, met geheime informatie voor prins Bernhard die daar zijn hoofdkwartier heeft. Vanuit Brussel vertrekt Gemmeke naar Engeland en wordt opgeleid tot geheim agente. In maart 1945 wordt zij met een geheime opdracht geparachuteerd boven Nieuwkoop. Over deze opdracht heeft ze na de oorlog altijd haar mond gehouden.

Nieuwe onthullingen

Na haar dood wordt het dossier openbaar dat de Britten indertijd van haar hebben bijgehouden. Mijke van Wijk, een achternicht van Jos, haalt het dossier op uit de archieven in Londen. In dit dossier staat beschreven wát de opdracht van Jos precies was. Wat is haar gevraagd te doen? In welke context moet deze opdracht worden gezien? En… slaagt zij er uiteindelijk in deze missie te volbrengen?

Ook onderzoekt van Wijk hoe de besluitvorming is gegaan omtrent de Militaire Willemsorde. Wie heeft haar voorgedragen? Wie stemde voor en wie stemde tegen? En hoe rolde het balletje uiteindelijk haar kant op?

Van Wijk is de maker van de podcast Tante Jos, waarvan op 3 mei de laatste aflevering online komt. Vanavond vertelt Van Wijk voor het eerst wat de geheime opdracht wat haar oudtante was en hoe zij uiteindelijk de Militaire Willemsorde heeft gekregen. In Reporter Radio, zondag 28 april tussen 19.00 en 20.00.

Ster advertentie
Ster advertentie