'De stikstofnormen zijn bizar en Nederland kan ze prima veranderen'

Stikstof is de afgelopen tijd één van dé politieke issues. De Nederlandse overheid werd meerdere keren door de rechter op de vingers getikt omdat in ons land de uitstoot van het gas te hoog is. Dit heeft schadelijke effecten voor de natuur in de omgeving van de stikstofbron. Hierdoor mogen bijvoorbeeld bouwprojecten (voorlopig) niet doorgaan en moeten boeren hun bedrijfsvoering aanpassen.

Jaspers vindt met name het stilleggen van de bouw een slechte zaak. "De bouw is verantwoordelijk voor 1,5 procent van de uitstoot, dat is heel weinig. De bouw wilde eenmalig wat stikstof uitstoten en toen zei de Raad van State: 'nee, zelfs dát mag niet'. Dat is echt onbegrijpelijk, want nu kunnen allemaal woonwijken niet gebouwd worden. Dat is een collectieve straf voor de samenleving", vindt hij.

Erisman vindt 'collectieve straf' een raar woord. De straf is namelijk voor de overheid, omdat zij in het verleden de stikstofuitstoot niet genoeg hebben beperkt. "Je kunt gewoon geen vergunningen uitgeven als er nog te veel uitstoot is", stelt hij.

'Bizarre normen'

Dat laatste is Jaspers het niet mee eens. Dat er geen vergunningen mogen worden uitgegeven, komt door de Nederlandse wet die veel te streng is, stelt hij. "Bij de totale stikstofdepositie in zo’n Natura2000-gebied, spreek je over kilo’s. Een typische kritische depositiewaarde is bijvoorbeeld 10 kilo per hectare per jaar. Als je meer dan 10 kilo hebt, is het een overbelast natuurgebied. Als er dan een boerderij of een popfestival in de buurt zit die zelfs maar die 0,07 gram stikstof deponeert, dan mag dat al niet", schetst hij.

Dat zijn 'bizar lage normen', vindt Jaspers. "In Duitsland mag je 300 gram deponeren op zo’n overbelast gebied. Dat is een wetenschappelijk onderbouwde grenswaarde. Die 0,07 gram is dat niet", vindt hij.

Erisman geeft toe dat dat zo is, dat die 0,07 niet wetenschappelijk onderbouwd is, maar die waarde komt voort uit dat het eigenlijk 0 zou moeten zijn. "En waarom staat het nou op 0? Dat heeft alles te maken met ons stikstofbeleid. De Raad van State heeft in 2019 gezegd dat het stikstofbeleid van de overheid niet klopt. Je vergeet om de stikstof naar beneden te brengen en voordat je dat doet geef je al vergunningen uit, en dat kan niet. Dus de Raad van State zegt: je zit eigenlijk al op een 0-niveau, je mag niet meer uitstoten, voordat je de stikstofuitstoot fors omlaag brengt…"

Maar dat laatste is op basis van de wet, zegt Jaspers, en die kun je gewoon veranderen: "Dat mag best van Europa, want in Duitsland is het ook zo. Die krijgen ook geen proces aan hun broek. We zouden de Duitse wet kunnen kopiëren."

2030

Erisman ergert zich aan dat alle discussies over 2030 gaan. "Ik zou zeggen: laten we nou gewoon snel beginnen. Hoe sneller je stikstof reduceert, hoe makkelijker je het krijgt met vergunningen die je kunt verlenen en de natuur die je kunt beschermen."

Jaspers vindt er met snel beginnen niks mis: "Maar het gaat er wel om hoeveel dwang je wilt toepassen." Overigens is hij óók voorstander van het omlaag brengen van stikstofuitstoot: "Ik denk dat het wel aan te raden is om dat te doen."