Wat zal nieuw 'startpakket' stikstofcrisis bewerkstelligen? 'Eerst natuur op orde, dan versoepelen'
- Nieuws
- Wat zal nieuw 'startpakket' stikstofcrisis bewerkstelligen? 'Eerst natuur op orde, dan versoepelen'
Femke Wiersma, minister van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur, heeft een nieuw 'startpakket' gepresenteerd tegen de stikstofcrisis. Maar daar is weinig enthousiasme over, en milieuorganisaties overwegen zelfs om weer naar de rechter te stappen. "We zitten al meer dan veertig jaar met een veel te hoge belasting. De ophoping van stikstof is veel te groot", zegt Jan Willem Erisman, oud-hoogleraar Milieu en Duurzaamheid aan de Universiteit Leiden, bij Spraakmakers.
Wat is stikstof?
Het gaat al jaren over stikstof, maar wat is het eigenlijk precies? Het is een gas dat bijna 80 procent van onze lucht uitmaakt. "Dat adem je in en uit", vertelt Erisman. Stikstof wordt pas schadelijk als het zich aan een ander element bindt, zoals ammoniak.
"Als het te veel wordt, verdwijnt de biodiversiteit en krijg je een monotoon systeem. Biodiversiteit is de basis van het leven, dus dat zou schadelijk zijn. Er vindt ook luchtvervuiling plaats, evenals klimaatverandering, en de ozonlaag wordt aangetast."
Decennia aan problemen
Het is dus niets nieuws en staat al sinds de jaren 80 op de agenda. Maar ook daarvoor leverde het al problemen op, vertelt Erisman. "Het is een golfbeweging." Zo zorgde het in 1965 voor waterverontreiniging, waar vervolgens maatregelen tegen zijn genomen. In de jaren 90 is de uitstoot richting de atmosfeer met 65 procent afgenomen. "Dat was dus succesvol", aldus Erisman.
'Haalbaar, betaalbaar en vrijwillig'
In een rechtszaak werd bepaald dat "50 procent van de urgente gebieden beschermd" moeten worden tegen stikstof. Om dat te bewerkstelligen is er een 'startpakket' van 2,2 miljard euro in het leven geroepen, maar dan wel met vijf jaar uitstel. "De basis van dit pakket is 'haalbaar, betaalbaar en vrijwillig'. Ik denk niet dat we er daarmee komen", reageert Erisman.
"De uitstoot moet verminderen", benadrukt Erisman. Want hoewel de natuur een bepaalde hoeveelheid stikstof nodig heeft, zit daar een grens aan waarna de negatieve effecten toenemen. "We zitten al meer dan veertig jaar met een veel te hoge belasting. De ophoping van stikstof is veel te groot."
Kritische depositiewaarde
Daarom is er een 'kritische depositiewaarde' waaraan Europa zich aan moet houden. Vervolgens kunnen landen hun stikstofbeleid daarop inrichten en bepalen wanneer er wel of niet een bouwvergunning wordt verleend. Op dit moment staat dat in Nederland op 0, maar in Duitsland op 3. "In Duitsland is die grens veel ruimer, omdat ze een ander beleid hebben en de stikstof naar beneden gaat, waardoor je vergunningen kunt verlenen", vertelt Erisman.
Woningbouw, energie, landbouw
Wanneer onze stikstofuitstoot afneemt, komt er ook weer ruimte voor vergunningen. In België pakken ze het slimmer aan, aldus Erisman. "Woningbouw en energie koppelen ze los van de landbouw. Dat zou ons ook helpen, dat geeft ruimte voor woningbouw en infrastructuur."
Het versoepelen van de stikstofregels kan, zolang er voldaan wordt aan de Europese verplichting dat natuur in stand blijft en niet verder verslechtert. "Eerst moet de natuur niet meer verslechteren en op orde komen. Als dat zo is, kun je versoepelen in je regelgeving", legt Erisman uit.
Boeren
En daarbij kan naar de boeren gekeken worden. Veevoer wordt veelal gemaakt van graan en daar wordt juist stikstof aan toegevoegd. "Wat erin gaat, komt er ook weer uit", verklaart Erisman. Een procentuele reductie voor de hele sector werkt volgens Erisman niet, en hij raadt daarom aan om een stikstofplafond in te stellen.
Mis niets met de nieuwsbrief van Spraakmakers
Spraakmakers maken we mét jou als luisteraar. En om jou zoveel mogelijk bij ons programma te betrekken, versturen we een dagelijkse nieuwsbrief. Hierin vind je de stelling van de dag, de onderwerpen in de uitzending en een interessant artikel dat zeker het lezen waard is. Zo kun je gemakkelijk meepraten en mis je nooit meer iets!
Gerelateerd
