Wetenschap & Techniek
KRO-NCRV

De 4 wetenschappelijke ontwikkelingen die we dit jaar kunnen verwachten

foto: ANP
  1. Nieuwschevron right
  2. De 4 wetenschappelijke ontwikkelingen die we dit jaar kunnen verwachten

Het is elk jaar weer een verrassing waar de wetenschap mee op de proppen komt. Jim Jansen, hoofdredacteur van New Scientist, blikt samen met onderzoeker Bernadette de Bakker bij Spraakmakers alvast vooruit.

Een vooruitblik op het wetenschapsjaar met Jim Jansen van New Scientist

De Einstein-telescoop

Einstein beweerde in 1916 al dat er zwaartekrachtsgolven bestaan, maar dat de mens die nooit zou kunnen detecteren. Een nieuwe telescoop, vernoemd naar de wetenschapper, heeft daar verandering in gebracht. In 2015 werd het voor het eerst gedetecteerd in Italië en Amerika. En naar het schijnt is het ook in Zuid-Limburg mogelijk.

"Het is een heel groot, prestigieus wetenschappelijk project", zegt Jansen. De Einstein-telescoop komt zo’n 300 meter onder de grond te liggen en de drie zijden zijn elk 10 km lang. Dankzij de bodemkwaliteit in Zuid-Limburg en de ligging bij België en Duitsland zou het zomaar kunnen dat de telescoop daar komt te staan. Ook Sardinië dingt mee. "Het is mijn grote wens, al is 2024 wat vroeg", reageert Jansen.

ChatGPT

Een jaar geleden lanceerde ChatGPT en maakt nu al "zulke grote sprongen", ziet Jansen. "Dat gaat alleen nog maar meer worden en gaan we nog meer gebruik van maken. Dat betekent ook dat we moeten bedenken wat er wel en niet mag."

De angst dat ChatGPT de mens voorbij zal streven, heeft Jansen niet. "Bij heel veel dingen, en ook in de wetenschap, zal het menselijk brein nog aan te pas komen", aldus de hoofdredacteur van New Scientist. De Bakker deelt die mening: "Je moet exact weten wat je erin stopt om te weten wat je kan met de data die eruit komt. Je moet wel boven de stof staan om te weten of de chatbot iets zit te verzinnen."

Bernadette de Bakker doet grootschalig onderzoek naar miskramen

Biobanken

De Bakker denkt dat biobanken een "steeds grotere vlucht" gaan nemen in de wetenschap. In Nederland doen we er al veel onderzoek mee. "Het voordeel dat we in ieder geval hebben, is dat we op een relatief klein landje veel ziekenhuizen hebben en veel mensen. Wat het makkelijker maakt om weefsels en data te verzamelen voor zo’n biobank", zegt De Bakker.

Maar wat wordt er verzameld in zo'n biobank? "Alles wat overblijft bij medische onderzoeken kunnen patiënten doneren", aldus De Bakker. Dan moet je dus denken aan urine, andere soorten vochten, weefsels, poep, plas, bloed en ga zo maar door. "Door het verzamelen kun je uiteindelijk, omdat je zo’n grote bulk aan materiaal hebt, wel weer antwoorden op heel essentiële vragen vinden."

Fundamentele wetenschap

Jansen en De Bakker kijken reikhalzend uit naar een aantal ontwikkelingen die eraan komen. Zoals bij de James Webb-telescoop, die in 2021 al gelanceerd werd. Met deze telescoop kunnen heel accurate beelden gemaakt worden van het heelal. "De afgelopen jaren was het al een groot feest en dat zal dit jaar zeker niet minder worden", zegt Jansen.

Ook de deeltjesversneller die in Genève staat weet Jansen te boeien. "In 2012 is daar wat ontdekt en daarna eigenlijk niet meer", vertelt Jansen. Maar geduld is een schone zaak. "Fundamentele wetenschap is echt geduld. Er gaat genoeg gebeuren. Ik heb er zin in, dit jaar."

KRO-NCRV
Bij KRO-NCRV geloven we dat de samenleving rechtvaardiger, eerlijker, groener en liever kan.
Maak morgen mee, KRO-NCRV.

Ster advertentie
Ster advertentie