De 'nieuwe' race naar de maan: welk land 'kaapt' het hemellichaam?

Het is alweer 56 jaar geleden dat de eerste mensen de eerste stappen op de maan zetten. In de tussentijd is er nog niemand teruggekeerd naar het hemellichaam, maar zijn er wel een aantal raketten die kant opgestuurd en is er onderzoek gedaan naar het landschap. Inmiddels is er een "heel nieuwe maan-race aan de gang", stelt Van den Berg.

Maar wat maakt het dan zo nieuw? "Het blijft heel moeilijk", zegt Van den Berg over maanlandingen met mensen. De laatste keer dat het gebeurde, was in 1972. De "kennis en ervaring" van destijds zijn er niet meer. De gereedschap is natuurlijk verbeterd, maar het is ook behoorlijk gevaarlijk. Ondertussen worden er wel plannen gemaakt voor wanneer het wél weer gebeurt.

Maanbasis met kernreactoren

Zo wordt er gedacht aan een "permanent bewoonde basis" op de maan. Van den Berg verwacht dat dat nog wel een paar jaar op zich laat wachten. Maar daar komt ook nog een probleem bij, namelijk de energievoorziening. "Hoe groter de basis wordt, hoe meer energie je nodig hebt. En dan heb je misschien een kernreactor nodig."

China

Daarbij komt dat er nogal wat strijd is wie de eerstvolgende gaat zijn die naar de maan gaat. NASA hoopt dat het in 2027 weer een astronaut daar kan laten rondlopen, maar Van den Berg acht de kans groter dat het in 2030 zal zijn. De Amerikaanse ruimtevaartinstantie heeft echter te dealen met budgettaire ingrepen van de Trump-regering. En dat terwijl China "heel succesvol" aan het worden is wat betreft ruimtevaart en dezelfde ambities heeft.

Rusland

De maan is officieel van niemand en daarom "van iedereen", zegt Van den Berg. "Je mag het niet zomaar bezetten", vertelt de wetenschapshistoricus. Er zijn dus wel "grote economische belangen", waardoor de kans op conflict behoorlijk toeneemt. China lijkt in een sneltreinvaart richting de maan te willen en "Rusland lonkt naar China om gezamenlijke missies op te zetten."

Europese Unie

Voorheen ging de race naar de maan tussen de VS en Rusland, maar "Rusland is niet meer de ruimtemacht van destijds." Ook de EU heeft een ruimtevaartprogramma, namelijk de European Space Agency (ESA). Die is echter meer gericht op toegepaste ruimtevaart, waarbij aardobservaties en wetenschappelijke missies vooropstaan. "Maar ze kijken ook hoe we maanbases kunnen bouwen en maanstof kunnen gebruiken", weet Van den Berg.

Wereldeconomie

De VS en China zijn vooral uit op de grondstoffen die beschikbaar zijn op de maan. Wat er te delven valt, zou al meer zijn dan de hele wereldeconomie van één jaar. De voorraden die van de maan komen, zouden de aarde "lang vooruit" kunnen laten gaan. Bovendien zou er schone kernenergie opgewekt kunnen worden op de maan, aldus Van den Berg.

Duurzaamheid

Van den Berg "vreest het ergste" als het eenmaal rendabel wordt om de grondstoffen daarvandaan te halen. "Het grote geld lonkt en de geopolitieke belangen zijn groot." Net als op de aarde zal men zich pas bekommeren om het milieu en de biodiversiteit op de maan wanneer er geld aan verdiend kan worden, stelt Van den Berg. "Dat is kennelijk de taal die ondernemers begrijpen."

Complottheorieën

Er zijn ook altijd mensen die níét geloven in de maanlanding. Volgens Van den Berg waren dat er vroeger een stuk meer. "Het is zo vaak geprobeerd na te doen, zeker met de technologie van die tijd. Dat lukt gewoon niet", legt Van den Berg uit. "Het zal steeds moeilijker te ontkennen zijn."