'Spook DNA' duidt op verdwenen mensensoort

Iedereen - ook jij - draagt een een beetje Neanderthaler-DNA bij zich. En nu hebben wetenschappers bij mensen die in West-Afrika wonen stukken genetisch materiaal gevonden dat afkomstig is van een oude mensengroep die we nog helemáál niet kennen.

De onderzoekers hebben met behulp van computermodellen kleine stukjes DNA gevonden die afwijken van wat de meeste moderne mensen hebben, vertelt Wil Roebroeks, hoogleraar archeologie aan de Universiteit Leiden. “En die stukjes hebben ze vergeleken met het DNA van uitgestorven mensachtigen, zoals de Neanderthalers en hun verre neven, de Denisova.”

Maar naar die soorten was het DNA niet te herleiden. “Dat wijst dus op het bestaan van een andere, archaïsche populatie in Afrika.” Op basis van het DNA is nog weinig te zeggen over de onbekende mensensoort. “Daar is het echt nog veel te vroeg voor. Het is al een wonder dat deze informatie met behulp van die computermodellen naar boven is gekomen.”

Verwant, maar in welke mate

Is de uitgestorven mensensoort wel verwant aan de moderne mens? “Uiteindelijk zijn we allemaal verwant aan groepen mensen die 600.000 of een miljoen jaar geleden leefden. Dus in die zin wel, in dezelfde zin dat wij verwant zijn aan de Neanderthalers.”

Voor we ons een beter beeld van de mensensoort kunnen gaan vormen, moeten we in principe eerst op zoek naar botten. Of kunnen we in de toekomst het DNA nog beter gaan analyseren? “Ja, je kunt je voorstellen - maar dat is in de verre toekomst kijken - dat je kunt gaan onderzoeken welke DNA-fragmenten specifiek zijn voor die populatie, en wat die genen doen in de huidige populatie.”

Zo is bijvoorbeeld bekend dat mensen die hoog in het Himalaya-gebergte leven, beter kunnen omgaan met het lagere zuurstofgehalte in de lucht op grote hoogte. Het DNA dat ze daar geschikt voor maakt, is afkomstig van de inmiddels uitgestorven Denisova-mens. Met behulp van dergelijk vergelijkend onderzoek kunnen we in de toekomst wellicht meer aan de weet komen over de mensensoort waar het ‘spook-DNA’ op wijst.

NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap

Dagelijks tussen 17.00 en 18.30 uur in Nieuws en Co
Iedere werkdag van 02.00 tot 04.00 uur in Focus
En wanneer je maar wil in podcast Focus Wetenschap