‘We hebben geen idee hoe WEIRD we zijn’
- Nieuws
- ‘We hebben geen idee hoe WEIRD we zijn’
[NTR] Als je het over psychologie en gedragswetenschappen hebt, heb je het tegenwoordig al snel over de replicatiecrisis. Wat betekent dat? Sinds vorig jaar weten we dat als je een psychologische studie herhaalt, die in minder dan de helft van de gevallen hetzelfde resultaat oplevert. Hoe betrouwbaar zijn onze inzichten in de menselijke psyche dan nog?
Een aantal jaar eerder had een aantal psychologen ook al aan de bel getrokken, omdat ze iets anders was opgevallen: de psychologie is WEIRD. Ze hadden de psychologische studies tussen 2003 en 2007 uit de belangrijkste bladen op een rijtje gezet, en wat bleek: 96 procent van de studies waren een gevalletje ‘WEIRD science’: Western, Educated, Industrialized, Rich and Democratic.
De student als favoriet proefdier
Daarmee bedoelden ze dat de proefpersonen in de studies afkomstig waren uit een westers, hoogopgeleid, geïndustrialiseerd, rijk en democratisch land. In een van de bladen was 67 procent van de proefpersonen zelfs een Amerikaanse psychologiestudent(e). “In de geneeskunde gebruiken ze muizen, in de genetica fruitvliegen en in de psychologie Amerikaanse studenten”, zo vatte een onderzoeker het samen.
Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.
Een oplossing voor de replicatiecrisis is om studies te herhalen, om te kijken hoe goed de resultaten standhouden. Maar Robert Colvile waarschuwt er op Aeon voor dat de psychologie daardoor wel eens nog ‘WEIRD-er’ kan worden - als we voor die herhaalstudies vooral westerse studenten gebruiken.
De homo universalis bestaat niet
Je kunt je natuurlijk afvragen of dat erg is. Misschien niet, zolang je je maar realiseert dat psychologische inzichten alleen iets zeggen over een bepaalde groep, en niet over de mensheid in zijn geheel. Veel ziekten zijn namelijk mede cultureel bepaald, en psychologische proefjes geven in andere culturen andere resultaten.
Wel eens gehoord van mensen die onder stress bang worden dat hun geslachtsdelen naar binnen worden gezogen? Waarschijnlijk niet, maar in Nigeria en China schijnt het geen ongewone angst te zijn. Pre-menstruele stress is juist in de rest van de wereld weer onbekend, maar niet in het westen. Colvile denkt dat de wetenschap rekening moet houden met de mogelijkheid dat er niet een enkele theory-of-everything zal blijken te bestaan over de menselijke geest. Zoals hij schrijft: “We hebben niet alleen een mentale monocultuur over de wereld verspreid, we hadden ook geen idee hoe vreemd – hoe WEIRD – we eigenlijk zijn.”
Dit artikel is verzorgd door de wetenschapsredactie van De Kennis van Nu.
Gerelateerd
