De invloed van oorlog op het brein: 'Een kind uit de oorlog halen, haalt niet de oorlog uit het kind'

"Een zeker percentage van mensen die oorlog hebben meegemaakt, krijgt klachten die we samenvatten onder de naam PTSS. We zeggen dan: die mensen zijn ziek. Het gevolg is vaak dat deze mensen niet serieus genomen worden", vertelt Van Cranenburgh.

Luisteren

"Neem bijvoorbeeld de Uruzganveteranen, die een klacht hadden ingediend bij defensie omdat zij de opdracht kregen om een aanval uit te voeren op het dorp Chora. Ze wisten dat er heel veel burgerslachtoffers zouden vallen en daar hadden ze grote moeite mee. De veteranen zijn daarvan behoorlijk van de kaart geraakt en hebben achteraf een klacht ingediend. Maar toen werd gezegd: die mensen hebben PTSS en hoef je dus niet naar te luisteren."

Van Cranenburgh: "Naar aanleiding van die hele discussie dacht ik: ik moet toch eens een keer opschrijven wat dramatische gebeurtenissen doen met het brein."

Logisch gevolg

"Een ander voorbeeld: slecht slapen bij PTSS. Het is volkomen logisch dat je licht slaapt als je in een bedreigende omgeving leeft. Het is ook volkomen logisch dat je dan zeer afleidbaar bent. Want iedere prikkel, de kleinste beweging in het struikgewas kan betekenen dat er een scherpschutter is. Een kind groeit dan op in een context waarin die hyperalertheid voortdurend van groot belang is, waarin je licht moet slapen om snel tot actie over te kunnen gaan. Je kunt zo'n uit kind uit de oorlog halen, maar daarmee haal je niet de oorlog uit het kind", aldus Van Cranenburgh.

"We moeten de klachten niet beschouwen als een ziekte, zoals een longziekte waar je antibiotica voor geeft. Maar als een ontregeling van de menselijke geest die logische gronden heeft. En het is mogelijk om het brein weer in goede banen te leiden. In mijn boek noem ik dat retuning of the brain."