Ongezond eten aantrekkelijk: 'Mensen worden enorm gestuurd door marketing en aanbod'

Het anti-snoep- en snackplan van Johnson, waarbij ongezonde producten niet mogen worden gepromoot en waarbij niet gestunt mag worden met de prijzen van deze producten, kan goed werken, denkt Seidell. "Hij volgt het advies van het WHO." Zij roepen op mensen beter te beschermen en beter in staat te stellen autonome keuzes te maken.

Verantwoordelijkheid en opvoeding

Ligt een deel van de grondslag van gezond eten, zeker bij kinderen, niet bij de opvoeding? Seidell denkt van wel, maar "je hoeft ouders niet te ondermijnen met intensieve marketingcampagnes." Met een kind naar de supermarkt is volgens de hoogleraar bijna onmogelijk, door alle dorakoekjes en spongebobdrankjes die ze willen hebben. "Je moet steeds vechten tegen ongezonde keuzes."

Betutteling

Ewout Klok van de belangenvereniging van tankstations ziet niets in de plannen. "We moeten ophouden met de betutteling en regelgeving." Volgens hem ligt de verantwoordelijkheid bij de consument. In de tankstations ziet hij echter ook steeds meer gezonde keuzes, zoals belegde broodjes en verse sappen. "De verandering merk je, maar niet alles gaat binnen een dag."

Bij de kassa liggen nu ook broodjes kaas met vers sinaasappelsap als meal-deal, naast de ongezondere keuzes. De aanbiedingen bij de kassa blijven een belangrijk punt voor impulsaankopen.

In de tankstations is de consument de baas. "Die bepaalt wat wij verkopen." Bij vraag aan gezonde artikelen komen die er vanzelf. "De mindset komt vanzelf, die moet je niet forceren."

Kosten overgewicht

De kosten als gevolg van obesitas lopen in Nederland jaarlijks op tot 3,5 miljard euro, vertelt hoogleraar Seidell. Zo'n 1,5 miljard aan zorgkosten, de rest maatschappelijke kosten. "We weten dat mensen met overgewicht een hoger ziekteverzuim hebben en vaker arbeidsongeschikt zijn."

Toch staan er in Nederland geen maatregelen in bijvoorbeeld het preventieakkoord waarin afspraken staan om onder andere overgewicht aan te pakken. "Horeca, supermarkten en de voedingsindustrie willen dat liever niet. Dat geeft aan hoe lucratief het is ongezonde keuzes aan te bieden." Van de aanbiedingen in de supermarkt is ongeveer 80 procent voor ongezonde keuzes en 60 procent van het aanbod in de winkel is ongezond.

Gezonde producten in plaats van ongezonde producten aanprijzen is echter niet de oplossing. Ook van te veel groente en fruit kun je overgewicht krijgen. "Het probleem is dat voeding goedkoop is geworden en we meer zijn gaan eten."

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.