Steeds jongere meisjes hebben anorexia: '10-jarigen zijn geen uitzondering meer'

Het aantal jonge meisjes met anorexia neemt toe, zo blijkt uit het proefschrift van Van Eeden, psychiater bij PsyQ Eetstoornissen in Den Haag. De grootste stijging zit in de leeftijdsgroep van 10 tot 14 jaar. "Dat zagen we al in de praktijk, maar nu is het ook met data onderbouwd", vertelt Van Eeden. Ze wijst onder andere op social media als risicofactor voor kinderen met een kwetsbare basis, zoals onzekerheid of angst. "Een eetstoornis is vaak een manier om emoties te reguleren of controle te houden."

'Dik kind'

Volgens de psychiater is het ontstaan van een eetstoornis zelden eendimensionaal: biologische, psychische en maatschappelijke factoren spelen samen een rol. Daarnaast begint de puberteit tegenwoordig vaak eerder, wat ook invloed kan hebben.

Rihan van Pinxteren, ervaringsdeskundige en medewerker bij Proud2Bme, herkent dat mechanisme uit eigen ervaring. Zij ontwikkelde op haar vijftiende de eetstoornis anorexia, maar zegt dat haar problematiek al op haar achtste begon. "Ik kreeg als dik kind veel opmerkingen over mijn lichaam. Ik begon in het geheim te eten uit schaamte en verdriet. Later sloeg dat om in structureel ondereten en obsessief bewegen." Social media speelde bij haar geen directe rol, maar ze begrijpt de impact. "Je ziet via algoritmes voortdurend beelden die kunnen triggeren."

Kijk verder dan gewicht

Volgens Van Eeden moeten we breder kijken dan alleen gewicht. In plaats van te focussen op wat een kind weegt, moet de vraag zijn: hoe voelt het kind zich en wat heeft het nodig? "Kijk naar een 'volwaardig eetpatroon' van een kind, noemt het niet 'gezond'. Want dat is ook nog eens een ingewikkelde term in de huidige maatschappij."

Ook benadrukt de psychiater dat eetstoornissen niet alleen jonge meisjes treffen. "We zien het ook bij jongens, mannen die met pensioen gaan en vrouwen in de overgang. Bij ieder van deze casussen staat men op een kruispunt in het leven en gaat men opzoek naar houvast. Of mensen drukken op deze manier hun emoties weg, door overmatig bezig te zijn met eten."

Praat over emoties

Vroege signalering is essentieel, stelt Van Eeden, want hoe eerder de behandeling start, hoe groter de kans op herstel. Rihan vult aan: "Er moet meer gepraat worden over emoties en zelfvertrouwen. Niet alleen over gezond eten, maar ook over hoe je goed voor jezelf kunt zorgen. Ongeacht je lichaam."

Meer over dit onderwerp is zondag 20 april, om 10:10 uur, te zien op NPO 2 bij Pointer.