Neemt de verkiezingskoorts al toe? 'Ik volg de politiek weer na het laatste debat'

Van Eijck is positief over het RTL-lijsttrekkersdebat van zondagavond. "Wilders had altijd het alleenrecht om over asiel te praten", stelt hij. "Nu hij niet meedoet, moeten andere partijen een eigen standpunt gaan vormen. Dat vind ik wijs. Ze moeten zelf bepalen wat ze vinden, zonder alleen maar tegen Wilders in te roepen."

Waarom PVV niet vervangen door rechts?

PVV-leider Geert Wilders had vanwege een terreurdreiging in zijn richting de afweging gemaakt om niet bij het debat aan te schuiven. In zijn plaats kwam D66-voorman Rob Jetten. Spraakmakers-luisteraar John vond dat jammer en had liever gezien dat Wilders was vervangen door een andere rechtse politicus. "Als je PVV stemt, stem je bijna geen CDA of GroenLinks-PvdA. Vervang Wilders dan door JA21, dan heb je ook meer debat. Nu wordt rechts niet vertegenwoordigd."

RTL-journalist Floor Bremer legt in reactie uit dat dit simpelweg niet kon, omdat RTL zich aan de eigen spelregels moet houden. "Het was nou eenmaal zo dat de grootste partijen, op basis van de laatste peilingen, werden uitgenodigd. Toen Wilders dus niet kwam, werd het Rob Jetten." Bremer benadrukt dat er achter de schermen alles aan is gedaan om Wilders alsnog veilig te laten deelnemen. "We hebben gekeken naar een videoverbinding en zelfs een andere locatie; alles om een veilige omgeving te creëren. Maar uiteindelijk is het een afweging van Wilders zelf. We vonden het wel heel jammer dat hij er niet was."

Ander debat zonder Wilders

Bremer zag hoe de afwezigheid van Wilders een groot effect had op het verloop van het RTL-debat. "Hij is de afgelopen jaren bepalend geweest in de debatten. De andere partijen hadden zich ook echt voorbereid op een debat met Wilders — een meer polariserend debat. Dat was nu anders." De RTL-verslaggever benadrukt dat de deelnemers CDA, GroenLinks-PvdA, VVD en D66 nog wel eens samen in een coalitie kunnen belanden. "Dit was eigenlijk een debat met vier partijen die misschien samen moeten gaan werken. Dat maakte het heel anders."

Meer vertrouwen na zondag

Dat viel overigens niet per se in slechte aarde bij de kijkers. Spraakmakers-luisteraar Sylvia van der Werf heeft door het debat juist meer interesse gekregen in de verkiezingen. "Ik had geen zin meer in debatten; die gingen de afgelopen jaren te veel over hypes", legt ze uit. "Ik had behoefte aan een inhoudelijk debat, en dat was er gisteren. Het werd duidelijk waar iedereen voor staat. Zo kreeg ik er weer vertrouwen in om de politiek te gaan volgen."