Voorzitter NOC*NSF: 'Ambities en medailles, maar niet ten koste van alles'

Grenzen verleggen hoort nu eenmaal bij topsport, erkent Van Zanen. “Maar dat betekent niet dat je over grenzen moet gaan. Als je die grenzen van het fatsoenlijke en betamelijke overschrijdt, heeft een prestatie geen waarde meer. Dat tonen de verhalen van de turnster wel aan.”

De sportkoepel maakte deze week excuses aan de turnsters die, zo bleek uit onder meer het onderzoek Ongelijke Leggers, slachtoffer werden van ernstig lichamelijk, psychisch en emotioneel grensoverschrijdend gedrag. Volgens Van Zanen kan deze spijtbetuiging nu pas goed geuit worden omdat ze er ook direct een vervolg aan wilde geven.

Fouten erkennen

Volgens de voorzitter van de NOC*NSF moeten er een aantal dingen gebeuren. “Allereerst erkennen dat er fouten zijn gemaakt. Daarna volgt voorlichting over wat wel en niet acceptabel is en moeten we regels verscherpen en daarop toezien.”

Zo zou overal een open deur-beleid moeten gelden. “De turnsters trainen in een afgesloten ruimte waar niemand bij mocht, dat kun je oplossen met regels. Bij judo bijvoorbeeld heeft iedere dojo een glazen wand.” Ook zou er meer ruimte gemaakt moeten worden voor tegenspraak. “Zo voorkom je dat iedereen fout gedrag van een hoofdtrainer blind volgt.”

Andere filosofie

Volgens Barbara Barend, oprichter van Helden Magazine dat als eerste over misstanden in het turnen publiceerde, is er een andere filosofie nodig. “We moeten af van het gegeven dat je alleen op een bepaalde manier topsporter worden. Ook door een kind kind te laten zijn, kun je topsporter worden.”

De focus moet volgens haar weg van het behalen van medailles en meer gericht zijn op de mentale ontwikkeling. “Maak van jongeren mensen die topsporter kunnen worden. Daar hebben sporters ook na hun sportcarrière iets aan.”

Waarde van een medaille

Voormalig profzwemmer Johan Kenkhuis deelt die filosofie. “Topsport is klein onderdeel van een lang leven. Het voelt ontzettend belangrijk als je er middenin zit, maar als je stopt weet je wat de waarde van een medaille is. Dat is een heel tijdelijk gevoel. Terwijl je juist veel kan leren van alles rondom de topsport.” Daarvoor moeten volgens Kenkhuis dan wel de omstandigheden geschapen worden.

Kenkhuis ziet nog steeds dat veel coaches niet goed om weten te gaan met de mentale gesteldheid van sporttalenten. “Zo is bij het zwemmen het gewicht een onderdeel, vooral bij jonge vrouwen. Daar wordt heel onzorgvuldig mee omgegaan en dat kan schadelijk zijn voor de lange termijn. Die begeleiding moet beter.” Volgens hem zou er dus ook meer geïnvesteerd moeten worden in het opleiden van trainers.