Grote zorgen over impact beleid Trump op Europese wetenschap: 'Vooruitgang zal dus stagneren'

Volgens Van den Berg gaat het over het "plotsklaps" stopzetten van onderzoeksfinancieringen, ontoegankelijke datasets en het verlies van samenwerkingen met Amerikaanse collega's. Bovendien krijgen wetenschappers in de VS "intimiderende vragenlijsten" van financieringsbedrijven. "De VS zijn de afgelopen jaren de onbetwiste koplopers geweest op alle gebieden. Als er beperkingen worden opgelegd, schaadt dat ook de wetenschappers hier."

Razendsnel tempo

Wetenschap is wereldwijd met elkaar verbonden en "openheid en samenwerking" staan daarin voorop, meldt Van den Berg. "Vooruitgang zal dus stagneren", zegt de voorzitter van Universiteiten van Nederland over Trumps beleid. "Dit gebeurt in een razendsnel tempo."

Knappe koppen

"Nederland moet zich keihard maken voor die vrije wetenschap en ons realiseren dat Amerika niet meer de steunpilaar is", gaat Van den Berg verder. Daarom moet de Nederlandse politiek zich inzetten om de "knappe koppen" uit de VS naar Europa te halen, net als Amerika dat 80 jaar geleden deed.

Taboe

Viroloog Marion Koopman meldt dat twee onderzoeken naar de behandeling van Covid stilligt door de drooglegging van de Amerikaanse geldstroom, daarnaast melden klimaatwetenschappers dat ze geen toegang meer hebben tot Amerikaanse klimaatcijfers. "De nieuwe regering heeft een aantal taboeonderwerpen, waaronder virusonderzoek. Daar willen ze minder van en minder financieren. Daar zijn grote zorgen over."

Niet alleen in de VS wordt financiering stilgelegd, ook in Nederland staan er bezuinigingen op de wetenschap op de planning, vertelt Koopmans. Daar maakt Remco Breuker, historicus en Korea-deskundige, zich ook zorgen over. "Als EU moeten we hier adequaat op reageren. Wetenschap kost veel geld, maar het is niet duur. Je krijgt het driedubbel terug."

Aanslag op de wetenschap

"Ik maak me meer zorgen dat Trump een inspiratie lijkt te zijn van hoe je wetenschap kunt aanpakken. Dat zien we al in Nederland", gaat Breuker verder. Ineke Sluiter, hoogleraar Griekse taal en Literatuur aan de Universiteit Leiden, sluit zich daarbij aan. "De aanslag op de status van wetenschap in de maatschappij is veel erger."

Beller Charlotte Goulmy ziet hoe Frankrijk hierop reageert en stelt dat Nederland hetzelfde moet doen. "Wetenschap moet zo vrij mogelijk zijn, anders kom je nergens. Je moet het niet limiteren. De politiek moet zich er niet tegenaan bemoeien." Luisteraar Lammert Wierstra denkt dat er "wetenschappelijke vluchtelingen" richting Europa zullen komen. "Wetenschappers zijn wijs genoeg om elkaar op te zoeken en daar moeten we als Nederlandse regering positief op gaan reageren."