'Onrust bij 50Plus en DENK is teken van bloeiend parlementair stelsel'

Na het vertrek van Henk Krol als partijleider van 50Plus, rees van alle kanten de vraag of men wel op 50Plus gestemd zou hebben als deze partij een ander gezicht had. Dit soort zorgen zijn onnodig, zegt Wynia. "Een wijdverspreid misverstand luidt dat Kamerleden in de Kamer zitten namens een partij. Zulks is niet het geval, het zijn volksvertegenwoordigers."

Bloeiend parlementair stelsel

Er bestaat er een vaste neiging om er heel zorgelijk over te doen, de opstappende fractieleiders en splinterpartijen, maar is dit eigenlijk totaal onnodig, zo zegt Wynia. "Ik ben dan misschien een beetje de advocaat van de duivel, maar je kunt zelfs stellen dat dit getuige kan zijn van een bloeiend parlementair stelsel."

Volksvertegenwoordiger

Volgens Wynia nemen we 'de volksvertegenwoordiger' in Nederland niet meer zo serieus. "In bijna alle landen is de volksvertegenwoordiger meer volksvertegenwoordiger dan in Nederland", legt hij uit. "In Nederland zijn de volksvertegenwoordigers in de praktijk vooral partijvertegenwoordigers en lijden ze aan fractiediscipline en dergelijke."

Stemvee

Toch is het in 'zekere mate' het geval dat Kamerleden er voor hun partij zitten. Zo stemde VVD'er Jeanine Hennis in 2011 met haar partij mee tegen het afschaffen van de weigerambtenaar. Hennis was zelf echter vóór die afschaffing. "Ik vond het een bijzonder pijnlijk moment. Het is nooit leuk als je tegen je eigen principes moet ingaan", zei ze daarover.

Volgens de regels had ze echter tegen mogen stemmen. "Ieder Kamerlid kan stemmen wat hij of zij wil. Het punt is: in Nederland is er een Hollandse parlementaire cultuur ontstaan. Hierbij mag een kamerlid in principe misschien één keer, maar liever helemaal niet, tegen de fractiediscipline in mag stemmen", zegt Wynia.

"Ik vind dat een buitengewoon slechte zaak. Maar goed, we doen het nou eenmaal zo omdat we doen alsof Kamerleden er voor hun partij zitten. Als Hennis toen gewoon tegen het partijidee had gestemd, kon ze het vergeten om op de lijst te staan. In die zin zijn Kamerleden stemvee."

'We stemmen op een persoon'

Het zou volgens Wynia voor de relatie tussen kiezer en gekozene veel beter zijn als een volksvertegenwoordiger ook daadwerkelijk die rol gaat vervullen. "Die cultuur waar wij nu in roepen 'dat het zetelroof is' en weet ik veel wat, dat vloeit voort uit het foute idee dat Kamerleden partijvertegenwoordigers zijn."

"Wij denken omdat we in Nederland slecht opgeleid en slecht voorgelicht worden op een partij te stemmen, maar we stemmen op een persoon. We krijgen een lijstje voor ons, maar die persoon waarop we stemmen vertegenwoordigt niet een partij, vertegenwoordigt niet jou, die vertegenwoordigt de kiezers van Nederland", verduidelijkt Wynia.