Wat viel op aan de Troonrede en wat betekent dit voor jou?

De Troonrede van dit jaar stond in het teken van tegenstellingen in de samenleving en hoe wij als Nederland daarmee om moeten gaan, vertelt politiek verslaggever Lars Geerts. De koning benoemde de situaties in Gaza en Oekraïne en hoe zeer Nederlanders daar betrokken bij zijn. Ook ging het algemener gezien over de (on)veiligheid in de wereld.

Geen pauzeknop

De demissionaire status van het kabinet werd benoemd en de regering riep via de koning op tot meer samenwerking. Lars Geerts: "Juist vanwege de situatie in de wereld is samenwerking nodig en kan Nederland zich op dat en andere terreinen geen pauzeknop veroorloven, zei de koning."

De regering is zich ervan bewust dat ze nog maar heel weinig zetels in de Tweede Kamer hebben, met alleen de VVD en de BBB. "Aan het begin maakte de regering zich dus een beetje klein", vertelt politiek verslaggever Wilco Boom. Daarna nam de regering wat ruimte terug, door te stellen dat er geen pauzeknop is en er komende jaren belangrijke beslissingen moeten worden genomen. Daarbij werd onder andere stikstof genoemd. "Daar zag je dat de BBB een van de twee partijen is waar dit kabinet nog op leunt", zegt Boom. De regering wil, ondanks het gebrek aan vertrouwen in minister Wiersma, het dus toch nog gaan proberen.

Vertrouwen in de politiek

Het vertrouwen in de politiek is niet al te hoog - uit het Ipsos-onderzoek dat de NOS heeft laten uitvoeren blijkt dat 68 procent weinig tot zeer weinig vertrouwen heeft in de politiek. Boom: "Specifiek hierover heeft de regering via de koning niets gezegd. Dat wil niet zeggen dat ze zich er geen zorgen over maken. Alle partijen worstelen hiermee." Voor het vertrouwen zou het helpen als het volgende kabinet wat langer zou zitten, stelt Boom.

De Nederlandse economie

Er was veel aandacht voor de internationale situatie in de wereld. "De koning noemde de NAVO-top en de defensie-uitgaven expliciet", vertelt econoom van Huisseling. Haar viel ook op dat de koning aandacht had voor de capaciteitsgrenzen van de Nederlandse economie: "Nederland is een klein land, we kunnen niet alles tegelijk. In de fysieke ruimte moeten keuzes gemaakt worden."

Alarmbel

Ook het begrotingstekort en de groei van de economie kwamen voorbij in de Troonrede. Bij dit laatste punt ging er bij Boom en Huisseling een alarmbel af. Het ging over de vraag: "Hoe gaan we de toekomstige groei zo hoog mogelijk houden om het welvaartsniveau op peil te houden?"

De koning vertelde in de Troonrede dat de groei van de Nederlandse economie te laag is om het niveau vast te kunnen houden. Als op dit terrein keuzes vooruit worden geschoven, komt de Nederlandse welvaart onder druk te staan, stelt Huisseling.

Andere verhoudingen na de verkiezingen

"Het kabinet zegt dat ze nog allerlei zaken in gang gaat zetten en door gaat proberen te zetten", vertelt Boom. Hierbij gaat het onder meer over de asielnoodmaatregelenwet en de aanpak van het stikstofdossier. "De vraag is hoever ze daar nog mee gaan komen omdat er op 29 oktober een nieuwe Tweede Kamer is met andere verhoudingen", zegt Boom. Hij sluit af: "NSC is dan misschien wel weggevaagd, het CDA gegroeid, noem maar op. Dat maakt alles anders."

Luister hieronder naar de volledige Troonrede van 2025.