Baanbrekend onderzoek: glyfosaat is kankerverwekkend

Glyfosaat is het meest gebruikte bestrijdingsmiddel ter wereld. Bij dit nieuwe onderzoek kregen ratten verschillende doseringen van het middel toegediend. En de uitkomsten zijn "baanbrekend", zegt journalist bij Zembla Ton van der Ham. Kleine hoeveelheden van de stof kunnen namelijk al kanker veroorzaken. Vooral jonge ratten zijn extra vatbaar. Het gaat om verschillende vormen van kanker: onder andere leukemie, huid- en leverkanker.

Van Der Ham dook in dit nieuwe onderzoek en sprak recent met de directeur van het onderzoeksinstituut in Bologna die sprak van “een nieuwe stap in het bewijs van de schadelijkheid van glyfosaat". Een kanttekening is wel dat het nu nog gaat om de bewezen gevolgen voor dieren en dus nog niet voor mensen. Dit zal dus nog verder onderzocht moeten worden. Maar, volgens de Europese wetgeving zou bewijs bij proefdieren alle aanleiding moeten zijn om hier opnieuw naar te kijken.

Rode vlaggen

De timing van deze nieuwe bevinding is opvallend, omdat de Europese Unie in 2023 nog besloot het glyfosaat opnieuw voor tien jaar toe te staan. Toen werden er al vraagtekens gezet bij het middel. De kankerverwekkende werking van het middel is bij deze dus aangetoond maar de gifbeker moet wellicht nog verder leeg. Er loopt nog onderzoek naar mogelijke verbanden met onder andere Parkinson, ALS en zelfs gedragsverandering.

Dat er tot nu toe geen concrete stappen zijn ondernomen, wijt Van der Ham aan een gebrek aan nieuwsgierigheid van de overheid. Het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb), dat moet toezien op veilig gebruik van pesticiden in Nederland, neemt volgens hem onvoldoende voorzorgsmaatregelen. “Het Ctgb weet deze aanwijzingen telkens zo uit te leggen dat het in het voordeel van de industrie uitpakt”, zegt hij.

Boeren en burgers

En met die industrie doelt hij vooral op de boeren. Maar zij zijn er echt niet altijd mee geholpen wanneer dit soort middelen worden toegelaten. Het is dan wel een effectief bestrijdingsmiddel, juist voor hen zijn de gevolgen groot. Terwijl zij zelf vaak in afgesloten cabines spuiten, spelen hun kinderen op dezelfde velden.

Huisarts Evelien van Soldt trok aan de bel en richtte ze samen met haar man het collectief Gifvrij Westerveld op. In haar praktijk merkt zij de gevolgen van het intensieve gebruik van glyfosaat. Patiënten vragen haar of hun ziekte veroorzaakt is door werk in de bloemenkweek. Zij kan dat verband niet direct leggen: “Maar dit soort studies maken de vermoedens wel heel erg groot.”

Politiek

Hoewel dit nieuwe onderzoek baanbrekend is, verwacht van Soldt niet dat het veel effect gaat hebben. "De hoop dat de politiek iets verandert, is niet zo groot”, zegt ze. Eerder stelde zij al een brief op aan de Tweede Kamer om het gebruik van pesticiden in de sierteelt aan banden te leggen. Ze kreeg te horen dat ze een uitnodiging zou krijgen van demissionair minister Karremans, maar die is tot nu toe uitgebleven.

Partij voor de Dieren Kamerlid Ines Kostic gaat actie ondernemen nu blijkt uit dit nieuwe onderzoek dat glyfosaat kankerverwekkend is. Ze heeft het al in de Kamer benoemd en roept de minister op te stoppen met mensen in gevaar brengen. “Gezondheid is namelijk niet links of rechts, maar is voor iedereen belangrijk”, zegt Kostic in een spraakbericht.

Schadevergoeding?

In de Verenigde Staten is een schikking getroffen voor kankerpatiënten die ziek zijn geworden door pesticiden. Ook in Nederland wordt aan een soortgelijke regeling gewerkt. Gifvrij Westerveld is al benaderd door een letselschadeadvocaat en werkt momenteel aan het bundelen van getuigenissen.

Mensen die vermoeden dat zij ziek zijn geworden door pesticiden kunnen contact opnemen via: jaikwil@gifvrijwesterveld.nl