We hebben ons parlement hard nodig

Het zijn uitzonderlijke tijden. 'We varen in de mist', zeggen bronnen rond premier Rutte tegen de Volkskrant. De premier vraagt om vertrouwen en waarschuwt dat er zeker fouten gemaakt zullen worden. "Op basis van maximaal 50% van de kennis die je hebt moet je 100% van de besluiten nemen", zei hij vorige week.

Ondertussen is het stil in de Tweede Kamer. Bezoekers waren er al niet meer en op 15 maart werden ook alle vergaderingen opgeschort die 'niet strikt noodzakelijk' zijn. ''In beginsel zijn dat enkel debatten die rechtstreeks betrekking hebben op het Coronavirus." De maatregelen gelden voorlopig tot 6 april.

Bazooka

Dat de Tweede Kamer zich houdt aan de adviezen van het RIVM, zich gedraagt als iedere andere werkplek, zich solidair toont met de rest van de bevolking en de situatie daarmee serieus neemt, is natuurlijk heel erg goed. Het kabinet wordt daarbij ook enigszins ontlast, zodat het maatregelen kan uitwerken en de crisis kan bestrijden.

Tegelijk gebeurt er veel waarover normaliter gedebatteerd moet worden. Het kabinet kondigde vorige week verstrekkende maatregelen aan om de economische klap op te vangen, een groot deel van onze financiële buffer wordt in één keer opgebruikt. In Europa laait de discussie op over hulp aan zuidelijke eurolanden en de invoering van 'Coronabonds'.

Hoe voorkomen we economische paniek in het zuiden van Europa? Hoe zorgen we dat het internationale handelsverkeer en de productie op peil blijven, ook ten bate van de bestrijding van Corona? Ook dat zijn belangrijke vragen, waarvan de antwoorden grote gevolgen hebben.

Debat

Woensdag vergadert de Kamer over gevolgen van het economische steunpakkert voor de begroting van dit jaar. Donderdag wordt er gestemd. De maatregelen zijn historisch, maar de spreektijden zijn kort. 'Strikt' vijf minuten per fractie, ''gezien de beperkte duur van dit wetgevingsoverleg en de omstandigheden waaronder dit overleg wordt gehouden''.

Natuurlijk kán de Tweede Kamer nu niet op de normale manier werken. Het moet de regering ook niet afhouden van regeren of op de stoel van het kabinet gaan zitten. Premier Rutte staat daar ook op: ''Uiteindelijk is het niet zo dat we hier met 150 mensen en een kabinet een crisis runnen. Wij moeten die crisis runnen en dat doen we op basis van adviezen."

Vertrouwen

Toch is een goed debat belangrijk. Zo worden zware en ingrijpende maatregelen juist in deze onzekere tijd niet vóór ons, maar mét ons genomen. Alle twijfels, zorgen en ook al het wantrouwen dat in de samenleving leeft, heeft in het parlement een zetel. In het parlement worden die denkbeelden bij elkaar gebracht, getoetst, gewogen, bestreden en hier en daar ontkracht.

Zo benadrukte Geert Wilders in het debat dat hij natúúrlijk ook wel wist dat het kabinet de verspreiding van het virus wil beperken, terwijl bij delen van zijn achterban op Twitter andere geluiden te horen zijn. RIVM-baas Jaap van Dissel en premier Rutte konden uitleggen wat zij eigenlijk met 'groepsimmuniteit' bedoelden. Zo'n debat bouwt gezamenlijk vertrouwen op.

Fouten

Een perfecte aanpak is er niet. Rutte en zijn kabinet benadrukken dat ook, delen hun overwegingen (op televisie) en sluiten tóch de scholen 'als de samenleving stemt met de voeten'. Dat is goed voor het vertrouwen, maar straks is het mogelijk niet genoeg. Nu kan het kabinet nog zeggen te varen op de adviezen van experts. Voor aankomende keuzes geldt dat niet.

Volledige indamming van de ziekte is de op lange termijn economisch immers niet vol te houden en ieder alternatief kost teveel levens. 'Een bittere waarheid', volgens The Economist. Voor de pijnlijke keuzes die dat dilemma gaat opleveren is geen deskundig antwoord. Die keuzes wachten wellicht ook niet tot 6 april. En ook daarbij zullen fouten worden gemaakt.

Talkshowtafels

Juist daarom moet er een 'Corona-parlement' zijn. Dat voldoet aan álle gezondheidsmaatregelen, zo min mogelijk deelnemers in de zaal heeft, misschien wel op veilige digitale afstand van elkaar, maar met meer aandacht voor de totaliteit van de gevolgen van deze internationale crisis en de moeilijke keuzes die op ons af komen.

Ideeën moeten worden getoetst, politieke tegenstanders, die als electorale aasgieren om de premier cirkelen, moeten meepraten en onderdeel zijn van die afweging. Dan zijn alle pijnlijke fouten in elk geval samen gemaakt, door onze overheid. Dat kan niet alleen met talkshowtafels, zeven dagen lang. Dat kan alleen met de Tweede Kamer.

Joost Bekendam is politiek redacteur van De Nieuws BV.

Meer van De Nieuws BV?

Volg ons op Instagram, Facebook en Twitter.