Politiek: 'Den Haag is een moeras waar je steeds verder in wegzakt'

Stockholmsyndroom

Korteweg vergelijkt de politieke arena in Den Haag met een dorp. "Iedereen zegt: blij dat je er bent, doe zoals wij dan komt het allemaal goed." In zijn boek noemt hij het een soort stockholmsyndroom: "Een beetje overdreven, maar de bedoeling is dat je onderdeel wordt van de grote Haagse machinerie. Een club van politici, journalisten, lobbyisten, voorlichters enzovoort."

Het is een club die daar zit en Korteweg ziet die niet meer snel gaan. "Iedereen die in Den Haag zit blijft er altijd een beetje." Als een politicus afzwaait, blijft diegene vaak toch betrokken. Bijvoorbeeld als lobbyist of senator. "Het houdt elkaar in stand."

Kweekvijver

Overigens bestaat de 'club' volgens Korteweg niet perse uit incapabele mensen: "Alle politici zijn ambitieus en hebben kwaliteiten. Het niveau van de landelijke politiek is zo slecht nog niet. Alleen, ze zoeken mensen uit hun eigen kringen. Ze komen uit de eigen kweekvijver, terwijl die vijvers krimpen."

Besluiten weg duwen

Toch zijn de huidige problemen in de politiek niet per se te wijten aan de mensen die zich ermee bezig houden. In zijn boek schuift Korteweg de meeste problemen af op het systeem, en dan met name de marktwerking. "Je kunt het begin bij de periode Lubbers leggen", legt de Volkskrant-journalist uit. "Daar werd het idee geboren om de markt meer invloed te geven. De overheid moest kleiner worden."

Volgens Korteweg is dit een beweging die decennialang is doorgegaan. Hierdoor is er volgens hem veel politiek uit de politiek gehaald. "Het werd besturen, zorgen dat de boel alsmaar doorgaat. Iets waar Rutte de personificatie van is." Besluiten werden in de tijd van Rutte zo ver mogelijk vooruit geduwd en gedelegeerd.

'Ideologie uit de politiek'

Daarmee is volgens de voormalig politiek verslaggever ook de ideologie uit de politiek verdwenen. Voor velen juist de grond onder hun voeten, dat volgens hem nu veranderd is in een moeras. Eentje waar de eerder genoemde club mensen steeds verder in weg zakt, volgens Korteweg onbewust.

Oplossingen?

In zijn boek draagt hij eventuele oplossingen aan zoals referenda en een gekozen burgemeester. "Wij stemmen op niemand die het uiteindelijk voor het zeggen krijg", stelt Korteweg. "Dat geldt voor onder meer burgemeesters, ministers en commissarissen van de Koning. Dat zorgt voor afstand en de moeilijkheid om je besluiten te legitimeren."

Ajax

Voor de problemen in Den Haag trekt Korteweg een parallel met de problemen even verderop in Amsterdam, bij voetbalclub Ajax. "Daar halen ze Van Gaal en Van Praag naar binnen. Hetzelfde doen ze in Den Haag, als ze het daar niet meer weten roepen ze de hulp in van Johan Remkes en Herman Tjeenk Willink. Daarmee camoufleer je dat je zelf geen besluiten durft te nemen."

Toch sluit Korteweg zijn boek af met een bemoedigende boodschap: de betrokkenheid bij de politiek is in lange tijd niet zo groot geweest.