'Politiek signaal' van Veldkamp met onderzoeksinitiatief: 'Situatie in Gazastrook is catastrofaal'

In het verdrag tussen de Europese Unie en Israël staan democratische principes en de bescherming van mensenrechten vastgelegd. En het verdrag wordt met de acties van de Israëlische regering niet nageleefd, vindt Veldkamp. Hij verwijst naar het besluit van Netanyahu om de oorlog uit te breiden, waarbij inname van de gehele Gazastrook niet uitgesloten is. Veldkamp wil daarom dat de Europese Unie een onderzoek naar naleving van het verdrag start.

Politiek signaal

Volgens Kysia Hekster, correspondent Europese Unie, is deze actie van Veldkamp vooral een politiek signaal. "Met deze stap kiest Nederland nu ook in EU-verband heel expliciet voor een veel hardere koers richting Israël." Het standpunt van de minister van Buitenlandse Zaken kan een verschil maken wat betreft het blokkeren van nieuwe samenwerkingen met Israël. Want zolang het onderzoek naar naleving van de afspraken over mensenrechten en democratische principes loopt, zal hij de verlening van samenwerkingen niet steunen. "Alle 27 landen moeten het erover eens zijn, als Nederland dat niet is, kan het zijn veto inzetten. Daar dreigt Veldkamp mee." Op dit moment is Veldkamp samen met andere ministers van Buitenlandse Zaken van de Europese Unie in Warschau, hij voelt zich daar gesteund in zijn standpunt. Morgen wordt reactie van EU-buitenland-chef, Kaja Kallas, verwacht. Vanuit Israël is er nog geen respons gekomen. "Nederland wordt in Israël gezien als een loyale bondgenoot, maar ze zijn nu nog niet onder de indruk."

Associatieverdrag

Het EU-Israël Associatieverdrag blijft nog bestaan. "Dat staat wat Veldkamp betreft nog niet ter discussie, zover wil hij nu nog niet gaan", aldus Hekster. Dat verdrag is gesloten om de politieke en economische samenwerking te verbeteren. Eerder wilden andere landen, zoals Spanje en Ierland, dat verdrag al wel opzeggen, maar ook daar moeten alle 27 landen het over eens zijn. "Landen als Hongarije en Tsjechië willen daar niets van weten."

Te laat?

Politiek verslaggever Wilco Boom zag verschillende reacties in de Tweede Kamer op Veldkamps standpunt. "Fractievoorzitter Bikker van ChristenUnie is positief en ook Van Vroonhoven van NSC is positief. Boswijk van het CDA en Piri van GroenLinks/PvdA vinden het een goede reactie, maar veel te laat." Daar sluiten vijf hulporganisaties zich bij aan. De organisaties hebben al langer kritiek op het beleid van het kabinet wat betreft Israël. Geert Wilders, de leider van de PVV, vindt het besluit niet goed. Hij noemde Veldkamp een "zwakke minister." Daar reageerde Veldkamp als volgt op: "Wilders kiest zijn eigen woorden, het was te verwachten dat hij zoiets zegt, maar ik kies deze koers. Het kabinet spreekt met één mond." Dat geeft dus wat onenigheid weer over dit onderwerp binnen de regering, maar daar zitten nog geen consequenties aan verbonden. Veldkamp baseert zijn besluit mede ook op het regeerprogramma waarin staat dat het kabinet zich zal uitspreken als mensenrechten en de rechtsstaat ernstig geschonden worden. Veldkamp: "Waar het om gaat is dat de situatie in Gazastrook catastrofaal is. Dat is iets dat buitengewoon veel zorg geeft."