Rechtsstaat moet onafhankelijk zijn van kabinetsperiodes: 'Langer termijnplan zorgt voor stabiliteit'

Het Openbaar Ministerie, de politie, de rechtspraak, de advocatuur: iedereen komt geld te kort. Kortom, er is werk aan de winkel. Een van de plekken waar de afgelopen jaren veel op is bezuinigd is de sociale advocatuur. Terwijl de advocatuur een heel belangrijk onderdeel is van de rechtsbescherming die aan burgers verleend moet kunnen worden.

Rechtsongelijkheid

Tosca Urbanus: "Het is belangrijk dat de burger de advocaat kan inschakelen om zichzelf te verdedigen. Dus als de advocatuur wordt bekort daarin, of uiteindelijk in dit geval er geen geld bij krijgt, want dat is wat er echt nodig is, dan houdt het op een gegeven moment op wat we kunnen doen voor de mens." Uiteindelijk werkt dit rechtsongelijkheid in de hand, vindt Urbanus. Dit wordt bijvoorbeeld duidelijk in de toeslagenaffaire.

Urbanus: "Daarin zie je hoe de disbalans kan ontstaan van de machtige overheid aan de ene kant en de ondergesneeuwde burger aan de andere kant, die dan ook nog niet eens de mogelijkheid heeft om een advocaat in te schakelen. Ik kan alleen over het strafrecht spreken, en wie zien daar dat de financiering die er op dit moment is en de hoeveelheid werk die daarvoor moet worden verzet, die staat niet meer met elkaar in verhouding."

'Het gaat om goede wetgeving'

Willem van Schendel, oud-vicepresident van de Hoge Raad, beaamt het beeld dat Urbanus schetst. "Als je geen goede advocatuur hebt om mensen te verdedigen dan komt er een onbalans in de beslissingen die je moet nemen, en dan ben je ook niet goed voorgelicht. Ik denk dat het probleem nog fundamenteler is: het gaat om goede wetgeving."

Niet elke vier jaar nieuw beleid

"Rechtsbescherming is cruciaal", vult Gerrit van der Burg aan. "Het is een fundamenteel onderdeel van onze rechtsstaat, dus eenieder die recht zoekt, hoort daarin beschermd en begeleid te worden. Vandaar dat we ook pleiten voor stabiele financiering van de rechtstatelijke partijen." Daarbij is het volgens Van der Burg essentieel dat dit onafhankelijk is van kabinetsperiodes. Oftewel, dat niet iedere vier jaar opnieuw naar het beleid moet worden gekeken.

"Het is nou eenmaal niet zo dat als het economisch wat minder gaat, dat we dan ook met een onsje minder rechtsstaat aan kunnen", aldus Van der Burg. "Nee, wij pleiten ervoor om dat voor jaren met elkaar af te spreken."

Meer stabiliteit

Urbanus kan dit alleen maar onderschrijven: "Ik denk dat het voor alle onderdelen van de rechtsstaat, maar zeker ook voor het strafrecht, een doorn in het oog is dat we elke vier jaar weer opnieuw moeten kijken wie er nu over onze portefeuille gaat. Ik denk als je dat over de hele linie trekt en er een langer termijnplan bij bedenkt, dat het stabieler is en dat je ook daadwerkelijk dingen kan bereiken."

Wat financiering betreft zou de rechtsstaat niet op de formatietafel moeten liggen, vindt Van Schendel. Maar dat er in partijprogramma's wensen worden uitgesproken wordt die met de rechtsstaat te maken hebben is 'legitiem'. "Maar je moet goed kijken of het het maatwerk dat de rechter moet geven niet schaadt.

Van der Burg: "Justitie en rechtvaardigheid zijn de bakermat van onze democratie. Dus alle onderdelen zoals klimaat, economie, et cetera, dat zijn de pilaren gebouwd op dat fundament.

Meer van De Nieuws BV?

Volg ons op Instagram, Facebook en Twitter.