Waarom is de wachtende journalist belangrijk voor onze democratie?

Daarom zet zij de wachtende parlementair journalist bij in het Museum van de Democratie, een virtueel museum van De Nieuws BV.

Onze parlementaire pers wordt gezien als links, rechts, te opdringerig of juist te lief. Je kan het bijna nooit goed doen. Volgens Sheila Sitalsing heeft de parlementaire pers echter een grote professionaliseringsslag gemaakt als we kijken naar het verleden. Toen waren de journalisten nog niet zo kritisch als dat ze nu zijn.

In lijn met de zuil

Voor de jaren '60, ten tijde van de verzuiling, werd voornamelijk voor eigen parochie gepredikt. Vragen aan ministers reikten niet veel verder dan het informeren naar het verloop van een reis en ministers werden nog aangesproken met 'excellentie'.

Ook van een minister-president hoefden journalisten niet veel te verwachten zegt Sitalsing: "De Quay was minister-president van 1959 tot 1963 en die heeft in z'n hele premierschap geen één interview gegeven."

Kritischer en scherper

Dat veranderde in de loop van de jaren '60, toen de zuilen werden losgelaten. In die tijd werd ook Nieuwspoort opgericht, waar journalisten van verschillende zuilen elkaar spraken en informeerden. De vragen werden scherper en kritischer, wat de verslaggeving volgens Sitalsing ten goede kwam.

Voor die tijd kwamen parlementair journalisten nog uit voor hun politieke voorkeur, maar dit veranderde in de loop van de jaren '70, vertelt Sitalsing. "Journalisten werden wat afstandelijker."

Een bontkraag van voorlichters

Met de professionalisering van de journalistiek ontstond er ook een soort wapenwedloop. "Aan de ene kant is de journalistiek geprofessionaliseerd, aan de andere kant hebben politici een enorme bontkraag om zich heen gelegd van voorlichters, woordvoerders, spindoctors en adviseurs."

"Er kwam als het ware een hofhouding die als doel heeft om de vervelende journalistiek op afstand te houden en een zo gunstig mogelijk beeld te schetsen van de politicus die zij dienen. Er is een soort wapenwedloop ontstaan tussen die groepen."

Hoewel de journalistiek kritischer is dan ze misschien ooit is geweest, krijgt de parlementaire journalist nog wel eens het verwijt dat ze te klef zijn met politici en andersom. "Ik heb er zelf ook een tijdje rondgelopen en je merkt dat je de hele tijd heel dicht op elkaar zit en dat je ook een persoonlijke band kan krijgen."

Die wisselwerking tussen journalist en politicus blijft lastig volgens Sitalsing: "Een D66'er noemde het ooit het publiek publicitair complex, wat betekent dat je een soort vreemde dans met elkaar doet, omdat de journalist de politicus nodig heeft en andersom."

Journalist en democratie

Ondanks de lastige wisselwerking is de wachtende journalist, de eerste bron, volgens Sitalsing een hele belangrijke schakel in de controle van onze democratie. "De diepgaande stukken, de achtergrond, de opinievorming en de analyse kunnen allemaal niet bestaan zonder die verslaggever die daar het eerste handwerk staat te doen."

Ook de politicus achter de deur weet dat en voelt de controle bijna letterlijk in de nek hijgen. Ze weten dat ze zich moeten verantwoorden zodra ze de deur uitkomen.

Meer van De Nieuws BV?

Volg ons op Instagram, Facebook en Twitter.