'Perswaakhonden in Engeland zijn tandeloos'

De belangrijkste perswaakhond is het betrekkelijk jonge Ipso, vertelt Engeland-correspondent Lia van Bekhoven in het Mediaforum op NPO Radio 1. Via deze waakhonden reguleren honderden aangesloten media zichzelf. Hoe ze dat doen, is volgens Van Bekhoven een ingewikkeld verhaal. "Ipso is nog een jonge organisatie, ze zijn zichzelf nog aan het uitvinden. Er is een gedragscode, maar echte tanden hebben ze niet."

'Laffe club'

"De kritiek is dat het nogal een laffe club is", meent Van Bekhoven. "In de praktijk komt het toch vaak voor dat niet de kant van de lezers maar die van de krant wordt gekozen." Een ander punt van kritiek is dat grote dagbladen als The Guardian, The Observer en de Financial Times er niet bij zijn aangesloten. Van Bekhoven: "In tegenstelling tot de Nederlandse situatie verwachten burgers niet veel van deze instituten, zo'n tweederde van de Britten heeft geen vertrouwen in een vorm van zelfregulatie van kranten."

Concurrent Impress

Over een paar weken wordt de nieuwe perswaakhond Impress gelanceerd, een concurrent van Ipso. De kritiek op Impress is dat de perswaakhond volledig gefinancierd is door iemand die ooit beschimpt werd door News of The World. Daartegenover wil Impress indruk maken. Ze beweren dat klachten van lezers ook echt gehoord worden en heeft daarom de regel ingesteld dat kranten de kosten betalen van mensen die hen voor de rechter dagen, aldus Van Bekhoven. "Zelfs als kranten de zaken winnen."

Bureaucratie

NTR-directeur Paul Römer stelt in het Mediaforum dat we in Nederland zeker niet 'zo’n kennel met waakhonden' moeten hebben zoals in Engeland. Daarmee creëer je volgens hem alleen maar meer bureaucratie en los je het probleem niet op. "Deze instituten zijn tandeloos", benadrukt hij. Als tabloids de wet overtreden, moeten politie en justitie daar volgens Römer tegen optreden.

Journalist Edwin Struis meent dat de tabloidcultuur in Engeland wel een geval apart is: "Daar moet iets extra’s bij." Römer vindt dat je moet oppassen met het inperken van de vrije pers. Dan kom je volgens hem aan "de basis van de democratie." De Nederlandse situatie met een ombudsman is volgens hem zo slecht nog niet.

Karaktermoord

Van Bekhoven heeft de situatie in de Britse roddelpers niet veel zien veranderen sinds de opkomst van de perswaakhonden. Gedupeerden zoals politici, royals en nabestaanden op wie karaktermoord is gepleegd, kunnen volgens de correspondent nog steeds niet helemaal hun recht halen bij de krant. "Een smaadzaak kost handenvol geld. Daarom zijn nieuwe regels ingevoerd, maar daar houdt de grootste waakhond zich niet aan."