Louis van Gaal revisited

Deze week heb ik ook het ‘optreden’ van Louis van Gaal in Zeist gezien. Vooraf dit: ik erken ruimschoots dat ik hem een goede trainer vind. Ik heb soms heel even in zijn omgeving verkeerd en behoor niet bij de Van Gaal-bashers die hem voor gestoord en meer uitmaken. Ik zit meer in de hoek van de ‘Beobachters’, van mensen die naar hem luisteren en kijken en dan vaak hun schouders ophalen en de boel laten voor wat die is. Voetbal is me vaak niet boeiend genoeg om er heel veel aandacht aan te besteden, maar ik geef toe dat ik van zijn ‘optredens’ wel eens flink onder de indruk ben geweest. Zonder dat ik nu meteen een volgende show van de man wens te zien.

Bread & butter

Zijn Zeister presentatie van deze week kan bijgezet worden in ‘wegens enorm succes geprolongeerd’ en dat was precies de grote tegenvaller van alles. Veel van wat hij zei (en soms op dicteersnelheid aan de arme goegemeente tegenover hem liet horen) was bekend; het was zijn bread & butter en daar zaten bekende denkpatronen in. Wat ik ook niet snel vergeet was zijn binnenkomst in dat Zeister zaaltje. Hij moet zijn acties van Louis XIV hebben afgekeken.

Of ik me eerder vermaakt heb dan teleurgesteld voel? Geen van beide. Zoals ooit de Amerikaanse honkbalcoach Yogi Berra zei: ‘It was déjà vu all over again’ en dat is geen echt goede kritiek. Wellicht ingegeven met de karakters van zijn luisterpubliek in Zeist bereed hij zijn stokpaarden, die allen bijna zonder weigering over het niet al te moeilijke parcours trokken. Links en rechts tikte hij een balkje aan, soms bleef iets in de hindernislepels hangen en met enige moeite haalde hij de barage.

Fenomeen

Begrijp me goed; de man is een fenomeen (geworden) en weet dat, net zoals wij dat met zijn allen denken te weten. Naar hem luisteren is vaak spannend en vraagt oplettendheid. En neen, hij raaskalt lang niet altijd en hij haalt zijn slagen met een Kukident-glimlach binnen. Zijn pas de deux met de uitgeruste Bert Maalderink van de NOS was een bijna liefdevolle paringsdans tussen twee mensen die hun eigen rol in de voetbalwereld goed kennen, uitstekend weten te spelen en ook snappen dat ze elkaar nodig hebben om in die merkwaardige voetballerij enigszins te kunnen blijven bestaan.

Werkelijk niets nieuws, dacht ik wel nog even, inclusief de woorden van Maalderink die zei dat hij eigenlijk ook wel vond dat Van Gaal de juiste man op de juiste plaats was als het om het bondscoachschap ging.

Plaatsvervangende schaamte

Ik denk dat ieder normaal denkend mens datzelfde vond, dus zo merkwaardig of opvallend waren de woorden van Maalderink toch ook niet. Ze klonken bevestigend, zoals Layla uit de snaren van Derek Trucks (zie boven) dat ook deed.

Waarom dan dat een paar vrienden die ik sprak het toch weer een echte Van Gaal-voorstelling vonden, met van die typische ietwat tenenkrommende momentjes waarop licht plaatsvervangende schaamte om de hoek kwam? Iemand noemde het zelfs ‘opgeblazen’.

Wie anders?

Zijn ‘Wie zou het anders moeten doen?’ was de grootste tegeltjeswijsheid van de dag en als je die woorden leest en weegt, zal je meteen toegeven dat het antwoord op die vraag ‘Van Gaal’ dient te zijn. Maar zeg dat dan niet over jezelf en zeker niet met het aplomb dat de voetbaltrainer eraan gaf. Een simpele zin met nauwelijks verholen trots in de bovenlaag.

Stel hij had niet aan dat zelfopblazen gedaan en hij had zich gehouden aan het geven van voor de pers nuttige gegevens (hoe hij denkt te gaan spelen, welke spelers hij voor welke plaatsen heeft en zelfs het deel waarin hij een soort van excuustruus wordt als hij stelt dat hij maar anderhalve dag voorbereiding voor de wedstrijd tegen Noorwegen heeft) dan was dat voldoende geweest.

Houdini-act

De bekende karteltjes van Van Gaals gedachten sprenkelde hij door de hele voorstelling heen; ze waren bekend, ze raakten slechts de toehoorders voor even en ze passeerden zoals de lachsalvo’s van cabaretier Bert Visschers (die overigens te boek staat als brenger van ongenuanceerde ongein) ons soms raken.

Zijn Houdini-act met de verklaring over de tekst die hij voor het Oranje-vrouwenelftal had gegeven mocht er trouwens wezen en weekte bij menigeen een ietwat slappe glimlach los. Natuurlijk, hoe hadden we met zijn allen niet meteen ingezien dat hij, Louis van Gaal, het over Portugal en Frankrijk had…

Met Flair

Ook een zachtaardige zelfbevlekking met ‘Ik heb gelezen dat het volk zich achter mij heeft geschaard’, wekte niet eens echte wrevel op. Van Gaal denkt waarschijnlijk zo. Van mensen als Arie en Avital Selinger, Phil Jackson, Dick Advocaat, Joe Torre, Gregg Popovic, Jacques Orie of ooit Enzo Bearzot hoorde je nooit zulke zinnen of termen. Misschien dachten ze dat soms in een onbewaakt moment van hun levens weleens, maar het was niet iets om ooit zelf naar buiten te brengen.

En dat doet Van Gaal dus wel. Hij doceert de momenten, hij vertelt ze met flair en je ziet hem zitten alsof volkszanger Jeroen van der Boom zojuist een Edison-achtige vertolking van een wonderschone ode aan de man van veel gezichten heeft gespeeld en gezongen. Maar, ook die momenten kennen we dus en ze gaan langzaamaan vallen in de categorie van ‘hoeven we niet te weten, hebben we al gehad.’

Pluspunten

Echt, ik geloof dat hij veel van voetbal weet en hoop dat hij zijn vakkundigheid weet in te zetten om een tamelijk ingewikkeld proces (het klaarstomen van een sportploeg binnen een extreem korte tijd) tot een goed einde weet te brengen.

Al die pluspunten die hij bij velen heeft, tellen in zijn voordeel. Dat hij op gezette momenten en tijden ‘voller van zichzelf is dan van dat moeilijke proces’ is juist de angel in zijn bestaan.

Natuurlijk hoeft hij die uitspraken niet op ons los te laten, maar blijkbaar zit ’s mans persoonlijkheidsstructuur zo in elkaar. Daar kan je je aan ergeren, maar je kan het ook weglachen of gewoon laten passeren als een frisse avondwind in augustus. Schouders ophalen zoals je een roast van Martijn Koning hebt aangehoord: het is niets verschrikkelijks, het schuurt even en meer is het werkelijk niet.

Het oude liedje

Ik verheug me behoorlijk op de komende voetbalwedstrijden van Oranje en hoop zelfs met plezier en vol verwachting te kunnen gaan kijken. Ik ben benieuwd hoe Van Gaal zijn spelers in het veld krijgt. Per slot van rekening wordt een trainer afgerekend op juist die prestaties.

Of? Of ligt dat bij juist deze man toch net iets anders?

Over die vraag twijfel ik nog weleens. Of dat afgelopen week ook gebeurde? Heel even, toen de lach net iets te lang op zijn kaken bleef plakken. Toen hij, gedreven door God mag weten wat, niet meer de voetbalcoach was die het aanstaande proces met zijn ‘vrienden van de pers’ besprak. Maar meer in de openstaande val stapte van de tonen van het oude liedje. Ooit had ik ze gezien bij Ajax, AZ, Barcelona, bij München, in Manchester en op het Museumplein in Amsterdam. Momenten die je als sportvolger niet snel zult vergeten

Artistieke beheersing

Derek Trucks slaagde er met zijn vrouw (Susan Tedeschi) en zijn machtige bluesband in om vernieuwend iets ouds op te poetsen en een klassenrijk album aan ons te presenteren. Jezelf kunnen vernieuwen door het spelen van oude songs is een helse kunst en vraagt artistieke beheersing, klasse en ja, ietwat terughoudendheid.

Zet ‘m op Louis. Maak het waar. Jouw voorstellingen kennen we inmiddels. En Bert Maalderink wil wel eens wat nieuwe uitdagingen aangaan in het leven.