De Neil & Inez Show

Neil Young is een bijzondere man. Onlangs bracht hij het album Homegrown uit, ruim 45 jaar nadat hij het had opgenomen. De reden voor die vertraging: het zijn allemaal liedjes over het op de klippen lopen van zijn relatie met actrice Carrie Snodgress. Hij vond die songs destijds te pijnlijk om te delen, en eigenlijk ook een te grote inbreuk op zijn privéleven en dat van zijn ex en hun kind. Gelukkig heeft de tijd die argumenten ingehaald, en kunnen we nu genieten van een prachtplaat.

Privacy

Ik moest aan de eigenzinnigheid van Young denken toen Inez Weski in Zomergasten weigerde vragen te beantwoorden waarvan ze vond dat die haar privacy aantastten. Haar houding zorgde voor nogal wat opgetrokken wenkbrauwen in de media. En ook voor bewondering, dat moet gezegd. Weski had zoals het een door de wol geverfde jurist betaamt een inhoudelijk verhaal voorbereid, en wilde dat niet laten verstoren door trivialiteiten.

De verbazing over haar opstelling spreekt boekdelen. We zijn in de media gewend geraakt aan faits divers die de inhoud van een boodschap moeten opleuken, een ingewikkeld verhaal behapbaar moeten maken, of een bittere pil moeten vergulden. En zeg nou zelf, het is toch hartstikke leuk om te weten dat de ene politicus fan is van Roda JC, dat de ander vreemd gaat, dat een derde van death metal houdt of juist van The Beatles. Om nog maar te zwijgen van alle bekende Nederlanders van wie we graag melden dat ze in hun vrije tijd verdienstelijk schilderen of genoeg kinderboeken schrijven om een hele keten kringloopwinkels mee te vullen.

Marktwerking

Al die persoonlijke ditjes en datjes, altijd leuk om te horen. Maar het zijn ook signalen van een trend die behalve tot hilariteit tot waakzaamheid noopt. Anekdotes en hobby’s worden als je niet uitkijkt belangrijker dan overtuigingen en beleid. Ook op NPO Radio 1, dat toch zou moeten gelden als een laatste vluchthaven voor oppervlakkigheid. Een gesprek met een minister over de marktwerking in de zorg is al snel saaier dan een recensie van zijn schoeisel, maar moet wel gevoerd worden. Daar komt nog bij dat het best lastig is om iemand die zojuist nog zo ontroerend over de liefde voor zijn katten heeft verteld keihard aan te pakken in een confronterend vraaggesprek.

De journalistiek krijgt vaak het verwijt dat het te veel draait om de poppetjes en te weinig om de inhoud, te veel om de wedstrijd en te weinig om de prijzen. Media, ook de serieuze, gaan voldoen aan de wetten van de showbusiness. 'Amusing ourselves to death' noemde mediacriticus Neal Postman dat al 35 jaar geleden. De omroep die al enige decennia het beleg op mijn brood financiert geldt als de uitvinder van de 'sandwichformule': een voedzame hap is immers makkelijker weg te slikken als er een krokant laagje omheen zit. Maar als het krokante laagje belangrijker wordt dan de inhoud, en steeds vaker bestaat uit informatie die behoort tot het privédomein, dan hoop je dat het Voedingscentrum toch even aan de bel trekt.

Helter skelter

Een symptoom van de marginalisering van inhoud vind ik de trend om programma’s de naam te geven van de presentator. Daar zijn er ook op Radio 1 steeds meer van: Humberto, Astrid out of the Box, Stax & Twan, Sinans Atlas, De Nacht van Rutger, Dr. Kelder en Co. Titels die suggereren dat het draait om de man of vrouw die de boel aan elkaar praat, en niet zozeer om de besproken onderwerpen. Zo wordt de nationale nieuwszender als je niet uitkijkt een aaneenschakeling van personalityshows.

Waartoe dat uiteindelijk kan leiden zie je twee deuren verderop. De duizelingwekkende duikvlucht van 3FM is begonnen toen de dj’s en sidekicks belangrijker werden dan de muziek. En het zou toch zonde zijn als Radio 1 op diezelfde helter skelter belandde. Zo ver is het gelukkig nog lang niet. Bureau Buitenland heet nog geen Chris, Nieuws & Co nog geen Lara, en Humberto, Sinan en Kelder voeren vaak genoeg interessante inhoudelijke gesprekken. Want daar draait het om, op Radio 1 en ver daarbuiten, om de inhoud. Dat zou misschien zelfs Donald Trump begrijpen, als hij de moeite nam om de tekst te lezen van ‘Keep on rockin’ in a free world’.

Wim van Klaveren werkt o.a. voor Patrick (Patrick is 49 jaar, houdt van België en Doe Maar. Hij heeft geen huisdieren.)

Meer van De Nieuws BV?

Volg ons op Instagram, Facebook en Twitter.