In de schaduw groeit niet veel

Maar de vraag is wel hoe lang dat relatief hoge vertrouwen in de rechterlijke macht stand houdt. Er wordt aan gemorreld. Niet door een dwalende dansleraar die elke kortgedingrechter wraakt als hij vermoedt dat die hem zijn zin niet zal geven, en ook niet door Thierry Baudet die onfrisse vraagtekens zet bij de afkomst van de dienaren van Vrouwe Justitia. Er dreigt een serieuzer gevaar, en dat gevaar heet Sander Dekker.

Vergeten

We waren hem bijna vergeten, de minister van Rechtsbescherming. De afgelopen maanden bleef Dekker diep in de schaduw van zijn ambtgenoten. Hij had niets te maken met de IC-bedden en corona-apps die Van Rijn en De Jonge bezig hielden en houden. Hij worstelde niet met boze boeren en nertsenfokkers zoals Schouten. Hij spande zich niet in voor noodlijdende ondernemers zoals Koolmees en Hoekstra. Had zelfs niks van doen met de coronaboetes die Grapperhaus uitdeelde. En hij had ook geen hand in de definitieve doorbraak van de gebarentolk onder Mark Rutte.

Hoe zat het ook weer? In het vorige kabinet was de corporale krullenbol staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen. Die periode is moeilijk als succesvol te betitelen. Zijn mediawet is al vergeten, en wat zijn onderwijsbeleid betreft: de directeuren in het basis- en voortgezet onderwijs gaven hem daarvoor in 2017 een 4,6. Een vette onvoldoende dus. Of dat veel indruk op hem heeft gemaakt valt te betwijfelen, gezien de puinhoop die Dekker destijds maakte van de invoering van een verplichte rekentoets. Cijfertjes zeggen hem blijkbaar niet zo veel.

Propedeuse

Iemand moet tijdens de formatie van kabinet Rutte III hebben bedacht dat er nog ergens in de Binnenhofse wandelgangen een arme ziel rondzwierf die zijn propedeuse rechten had gehaald, en zo vond Sander Dekker zichzelf plotseling terug als minister van Rechtsbescherming. Een nieuw beleidsterrein, dat in de praktijk bleek te bestaan uit het afbreken van de sociale advocatuur, het bezuinigen op begeleiding in gevangenissen en forensische klinieken en het moeilijker maken van voorwaardelijke invrijheidstelling. Allemaal maatregelen die hem op een storm aan kritiek kwamen te staan uit het werkveld, maar daar danste Dekker als een tweede Willem Engel luchtig omheen. En oh ja, van het adoptiedossier dat hij onder zijn hoede heeft maakt hij ook een potje…

Gratie

Deze week voegde de minister van Rechtsbescherming een nieuw wapenfeit toe aan deze povere palmares: hij weigerde het zesde verzoek om gratie van de levenslang gestrafte Loi C. Die zit al 32 jaar vast, en is daarmee een van de langst zittende gedetineerden van ons land. C. kreeg levenslang na een gruwelijke meervoudige moord.

In Nederland worden sinds het begin van deze eeuw steeds vaker levenslange gevangenisstraffen opgelegd. In 2013 oordeelde het Europees Hof voor de Rechten van de Mens dat vastzitten zonder perspectief zo uitzichtloos is dat het de menselijke waardigheid ondermijnt. Elk mens heeft recht op toekomstverwachtingen. Daarom moeten levenslange straffen af en toe tegen het licht gehouden worden, om te bepalen of er nog voldoende reden is om iemand langer vast te houden.

In het geval van C. vonden deskundigen dat de kans op herhaling vrijwel uitgesloten is, en het gerechtshof in Den Haag oordeelde dan ook dat het inhumaan zou zijn om hem nog langer achter de tralies te houden. Maar Dekker ging dus tegen de Europese en Haagse rechters in. Dat was geen primeur, een jaar geleden weigerde hij ook gratie aan Cevdet Yilmaz, die in 1983 werd veroordeeld voor de zesvoudige moord in het Delftse café Het Koetsiertje.

Stoer

Wie zich de verkiezingsaffiches van Dekkers VVD herinnert begrijpt het wel. 'Meer straf en minder begrip voor criminelen' stond daar in ferme blauwe letters, stoer oranje onderstreept. En daar klampt Dekker zich simpelweg aan vast. Hij blijkt als het erop aankomt meer de bange minister van Law & Order te zijn dan de koene ridder van Rechtsbescherming. Of zou hij misschien net zo slecht zijn met woorden als met cijfertjes? En denkt hij daarom dat hij ‘rechts’ moet beschermen, in plaats van 'recht'?

Tijd voor een functioneringsgesprek. Desnoods met Bul Super.

Wim van Klaveren werkt voor De Nieuws BV

Meer van De Nieuws BV?

Volg ons op Instagram, Facebook en Twitter.