Brexitblog: De 'day after' en de dansers op het graf van de EU

De interne meningsverschillen bij zowel de Conservatieven als Labour zijn het beste te omschrijven als een civil war. En bovendien wordt gevreesd dat Schotland zich wil afscheiden van het Koninkrijk. De Europese politieke klasse is zich doodgeschrokken. Democratie is een groot goed, maar de stem van de “quiet people of Britain”, zoals de Daily Mail op de voorpagina schrijft, heeft geleid tot een hartverzakking. Dat er een economische ramp ontstaat, betwijfel ik. Ik moet de eerste econoom nog tegenkomen die wetenschappelijk kan bewijzen dat er bij chaos niets te verdienen valt.

Maar politieke instabiliteit is natuurlijk een slechte voedingsbodem voor een ontspannen begrotingsbeleid. Dat de Britten willen opstappen in Brussel zou ook positief kunnen zijn, want ze zijn 43 jaar een lastig clublid geweest. Maar praktisch wordt het de komende tijd wel ingewikkeld. Stemmen de Britten in het Europees Parlement nog mee, of blijven ze thuis? En hoe gaat dat bij de Europese ministerraden en de EU-toppen? Blijven ze weg, onthouden ze zich van stemming? Bestuurlijk wordt dit een ingewikkelde scheiding.

En dan die Boris Johnson. Hij schreef niet alleen een biografie over Winston Churchill, maar hij is zelf zijn eigen biografisch onderwerp geworden. Kijk goed naar Johnson’s lichaamshouding. Die gekromde rug, dat lichtjes voorover hangen. En dat onvoorspelbare en wispelturige. Churchill had vaak ruzie in zijn eigen conservatieve partij. Hij stapte op en toen het zo uitkwam werd hij weer lid. Een conflict meer of minder – en dan bedoel ik uiteraard niet de Tweede Wereldoorlog – ging Churchill niet uit de weg. Lees de biografie en je ontdekt ook een narcist. Kijk en luister naar Johnson, en je ziet dat hij Churchill wil zijn. Maar premier is hij nog niet, al zou Johnson wat dit betreft graag Churchill citeren: ”Politics is almost as exciting as war, and quite as dangerous. In war you can only be killed once, but in politics many times.”

Moet ik toch ook hier op Lincoln’s Inn Fields nog even aan premier Rutte denken. Arme Rutte. Dat EU-voorzitterschap loopt volgende week af. Het eindigt met het uiteenvallen van de club. Het waren er 28, nu nog 27. En er wordt gezaagd aan de pijlers waarop de EU is gebouwd. Dat de ‘gewone burger’ de politieke klasse de les leest, is soms ook nodig. Het dwingt tot nadenken, heroverwegen en het ontwikkelen van een visie, vooral als, zoals nu, dat laatste er niet is. Wakker schudden kan geen kwaad, maar als de elite met ressentiment de eigen klasse gaat beschuldigen, dan is er reden voor zorg.

Ik lees op de iPad vanmorgen een artikel in het NRC van de Boris Johnson’s van de Lage Landen: Thierry Baudet, Jort Kelder en Arno Wellens dansen, zo begrijp ik, nu reeds op het graf van de Europese Unie. Volgende week ben ik in Brussel, maar volgens mij is er nog geen begrafenis.