Een digitale euro: 'Moeten we dit echt willen?'

Een digitale euro

Al jarenlang loopt er onderzoek naar de mogelijkheid om naast contant geld ook een digitale euro uit te geven. De digitale euro moet een elektronische vorm van geld worden en wordt ook wel central bank digital currency (CBDC) genoemd. Het uitgeven van CBDC gaat via de Europese Centrale Bank (ECB) en is dus publiek geld. De voortgang van CBDC is deze week besproken in de Europese Raad. "Er zijn gelukkig nog geen knopen doorgehakt", laat Europarlementariër Bert-Jan Ruissen weten. "Ik heb grote bezwaren tegen de digitale euro." Ruissen betwijfelt wat het nut is van de invoering van een digitale munt: "Voor welk probleem is dit nou eigenlijk een oplossing?"

Ruissen legt uit dat het enige verschil met het digitale geld dat wij nu hebben bij commerciële banken is dat CBDC uitgegeven gaat worden door de ECB. Dat baart Ruissen nog alleen maar meer zorgen: "Ze krijgen alleen maar veel meer grip en controle op deze munt." Bovendien is Ruissen bang dat CBDC programmeerbaar kan gaan worden. "Dat betekent dat ze eisen kunnen gaan stellen aan waar je je geld wel en niet aan mag uitgeven." Ruissen ziet dit als een serieus gevaar in het concept van een digitale euro.

Brussel dendert door

Marianne haalt een uitzending uit 2022 aan, waarin zij al met dit onderwerp bezig waren. Op dat moment dreigde oud SP-Kamerlid Mahir Alkaya zijn rapporteurschap terug te geven, omdat er in Nederland moties aan waren genomen tegen de CBDC en Europa toch doorging. Marianne heeft het gevoel dat ze dit eerder heeft gezien: "De Nederlandse Tweede Kamer zegt dan: 'We willen het niet.' En Brussel doet dan bananen in zijn oren en dendert gewoon door."

Benieuwd naar aflevering 84 uit 2022? Luister deze dan hier

Ursula von der Leyen

Daarnaast kwam de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, deze week in opspraak. Tegen Von der Leyen is een motie van wantrouwen ingediend, omdat zij sms’jes met de Pfizer-top tijdens de corona periode niet openbaar wil maken ondanks een gerechtelijk bevel. "Haar reactie is eigenlijk inhoudsloos en ze wil alleen mensen wegzetten", stelt Rick over de reactie van Von der Leyen. In plaats van open debat kiest von der Leyen ervoor critici weg te zetten als ‘extremisten’ – een zet die volgens Zwagerman en Ruissen bijzonder kwalijk is, zeker richting democratisch verkozen vertegenwoordigers

"De democratie in het Europees Parlement functioneert zeer gebrekkig", zegt Ruissen. "In de Tweede Kamer zou dit onbestaanbaar zijn, daar was men gaan doorvragen." In het Europees Parlement zijn er volgens Ruissen geen goede debatten te voeren. Daarnaast is het volgens Ruissen is voornamelijk ernstig dat Von der Leyen niet ingaat op het arrest van het Europese Gerechtshof. Zij hebben eerder dit jaar, in mei, bepaald dat Von der Leyen de onderhandelings sms’jes over 2 miljard Pfizer-vaccins openbaar moet maken. Ruissen ziet dit als een directe aanval op de rechtsstaat: "Als de Commissie zich boven de rechter plaatst, is er sprake van machtsmisbruik."

Marianne vraagt zich af of Nederland niet in de klem komt, omdat ze het gevoel krijgt dat het niet goed gaat met Europa."Herkenbaar", laat Ruissen weten: "Ik zie die berichten natuurlijk ook en ik heb zelf met Von der Leyen te maken." Volgens Ruissen is er geen reden tot paniek. Hij laat weten dat de Europese Raad, de ministers en het Europees Parlement samen de wetten vaststellen. "We moeten ons wel realiseren, ook al doet ze zichzelf ontzettend invloedrijk en machtig voor, uiteindelijk beslist Von der Leyen niet."

Bekijk hieronder het volledige gesprek tussen Marianne Zwagerman, Rick van Velthuysen en Bert-Jan Ruissen: