Slechts een paar maanden oud en je huidskleur is al afschrikwekkend of een geruststelling

De koning trapte af met de troonrede. Hij sprak streng uit dat ‘aan grondwettelijk vastgelegde normen niet kan worden getornd.’ Het was een herhaling van het ‘cafetariamodel’ van Rutte tijdens Zomergasten. Het is alles of niets: alle basale Nederland grondrechten moeten worden nageleefd en zijn niet onderhandelbaar.

In Vrij Nederland verscheen een interview met vice-premier Asscher. Die zei dat ‘naarmate radicale stromingen zoals het salafisme in Nederland meer invloed krijgen, [we] steeds hardere keuzes zullen moeten maken.’ Hij doelde op de buitenlandse financiering van moskeeën en de vrijheid van godsdienst die misbruikt wordt om de vrijheid in het algemeen te ondermijnen.

Debat

Ook tussen de VVD en het CDA ontspon zich een interessant debat. Het CDA vindt dat bestrijding van antidemocratisch gedachtegoed onderdeel moet zijn van overheidsbeleid. De VVD houdt niet van een gedachtepolitie en wil pas ingrijpen als men ook echt antidemocratische acties onderneemt. Tegelijkertijd voert de VVD het ‘pleurt-op-beleid’: het actief oproepen om te vertrekken naar islamitische herkomstlanden als deze samenleving je niet bevalt.

Het lijkt erop dat het politieke midden heeft ontdekt dat actie nodig is tegen wat Wilders (PVV) eens ‘de uitwassen van de islam’ noemde. Smeed het ijzer als het heet is Wilders, zou je denken. Sluit coalities tegen buitenlandse financiering van moskeeën, inreisvisa voor haatpredikers, intimidatie binnen de geloofsgemeenschap en voor controle op islamitische scholen die buiten het zicht van de overheid proberen te blijven.

Maar juist gisteren gooide Wilders zijn eigen glazen in, nu er ruimte aan het ontstaan is voor allerlei maatregelen. Hij pleitte voor het sluiten van moskeeën en het verbieden van de Koran. Het leidde tot een fel debat met Sybrand Buma (CDA). Deze vroeg zich af hoe Wilders zich dat praktisch voor zich zag. Moet de politie, desnoods met geweld, moskeeën gaan sluiten en huiszoekingen verrichten om Korans te zoeken in boekenkasten? Wilders antwoordde instemmend: ‘Dat is de enige methode.’

Het leidde bij VVD-fractievoorzitter tot een verzuchting: ‘Voorzitter, dat heet dictatuur.’ Waarop Wilders antwoordde: ‘Voorzitter, dat heet vrijheid.’

Kinderopvang

Dictatuur voor de één die vrijheid voor de ander betekent. De woorden galmden nog na in mijn hoofd op weg naar een open avond van een kinderopvang, die mooi in de dinerpauze van het debat paste gisteren. Een gemiddelde kinderopvang in een gemengde buurt in Amsterdam, die tegelijkertijd economisch vooruit gaat, maar waar ook multiculturele spanningen heersen. De wijk had ‘Klein Nederland’ kunnen heten.

Na een rondleiding door Fatima, de kinderleidster met een hoofddoek die onberispelijk Nederlands sprak, was er ruimte voor vragen. Een beetje onbeholpen vroeg ik haar ‘wat voor type kinderen’ er verbleven. Verwachte antwoord: druk, rustig, speels, baldadig, goed opgevoed of sociaal. Het antwoord was echter een andere: ‘Goede vraag. Er zijn vooral witte kinderen, hier kunt u de namen aan de muur zien. We hebben ook een Surinaams kind, maar dat zit boven.’ En inderdaad: de namen op de bedjes weerspiegelden doorsnee Amsterdamse yuppen-gezinnetjes.

Slechts een paar maanden oud en je huidskleur is al afschrikwekkend of een geruststelling. Wat een verziekte samenleving.

Mijn kind zal geboren worden als minderheid in zijn geboortestad. Inmiddels is 49% van Amsterdam nog autochtoon. En de diversiteit in Nederland zal alleen maar toenemen volgens het CBS. Binnen 25 jaar neemt het aantal eerste- en tweede generatie niet-westerse allochtonen met nog eens de helft toe.

Het is positief dat steeds meer politici zich steeds scherper uitspreken tegen hen die buiten de grenzen van de rechtsstaat treden. Maar op de fiets naar huis vroeg ik mij af: wat is eigenlijk het gedeelde verhaal voor de diverse groep die binnen de grenzen blijft?

Sywert van Lienden is politiek commentator bij De Nieuws BV op NPO Radio 1