Bokito Samsom is op campagne

Ach, Prinsjesdag. Uit de troonrede sprak een zelf-felicitatie van WC-eend-achtige proporties, sneerde de oppositie. Dit kabinet stapte wel héél gemakkelijk over alle problemen heen waarvoor het zich gesteld ziet.

Sprookjestroonrede

Het was een sprookjestroonrede, zei Wilders. Een toon van tevreden terugkijken, vond Pechtold. Prinsjesdag is traditie – en kritiek op de troonrede is dat ook. Want elk jaar getuigt die weer van te weinig ambitie, gaat die teveel over cijfers en ziet de oppositie te weinig urgentie. Met dit soort kreten kun je jaarlijks een bingo spelen.

Doorgaans wordt tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen, op woensdag en donderdag na de toespraak van de koning, gereflecteerd op de begroting en het kabinetsbeleid. Maar dit jaar niet, want de campagne is al in volle gang. Zelfs de vraag wie met wie zou willen regeren, werd niet geschuwd.

Je zou –eufemistisch- kunnen zeggen dat Emile Roemer en Diederik Samsom dat niet zien zitten, regeren met elkaar.

Beiden stonden vol in de campagnemodus. En dat was te verwachten.

Roemer verzilverde het SP-potentieel nooit ten volle en is eropuit dat nu wél te doen. Samsom stelde zich vrijdag kandidaat als PvdA-lijsttrekker, en wil zich (opnieuw) als de nieuwe Linkse Verlosser profileren.

Ditjes en datjes

Sinds 2013 is de PVV niet meer de grootste oppositiepartij, en mag Roemer de Beschouwingen aftrappen. Zo bepaalde hij voor het grootste deel de agenda van dag 1. De zorg, daar moest het over gaan. Specifieker gezegd: het Nationaal Zorgfonds. Wat dat betekent in SP-taal? Simpelweg het einde van de bureaucratie, de zorgverzekeraars én het eigen risico (een boete op ziek zijn!).

Fouten kon Roemer zich niet permitteren. Vroeger stamelde hij nog wel eens als hem naar een financiële onderbouwing gevraagd werd. Dat zou hem niet nog eens gebeuren. Hij was grondig door zijn team geprepareerd.

Hij stond er kwiek bij. Tien kilo kwijt, een frisse, haast rechts aandoende zijscheiding, wel links gedragen, want hij blijft SP’er. En als hem naar cijfers gevraagd werd? Dan omzeilde hij die vragen gewoon, en deed hij ze af als ‘ditjes’, ‘datjes’, ‘details’ en ‘dingetjes’. Moet je net Diederik Samsom hebben, de man die zijn huiswerk altijd net even beter doet dan de rest. Hij vloerde Roemer op het gebrek aan onderbouwing en wees fijntjes op de vele miljarden die het Zorgfonds zou kosten.

Het hoongelach uit de Kamer kon Roemer niet ontgaan.

Flauw frame

Maar, belangrijk detail: dat zorgplan was nog niet af, zei SP-Tweede Kamerlid Renske Leijten vrijdag. En dat wist Samsom best. Een flauwe frame dus van de PvdA-leider – een politiek spelletje, laat dat maar aan Samsom over.

Samsom kroop tijdens het debat in zijn oude, vertrouwde rol van de betweter. Nu eens niet ongemakkelijk beleid uitleggen aan een gedesillusioneerd electoraat, maar alle remmen los en vól op het orgel.

Die blik van de PvdA-baas kennen we maar al te goed. We zagen ‘m ook in het duel met Jesse Klaver. Want Samsom kende Klaver dan wel als ‘financieel meesterbrein’; hij kon het niet laten de jonge GroenLinks-leider de maat te nemen, toen de twee in een diepgaand, wiskundig vraagstuk waren verwikkeld.

Want je gaat toch geen medianen bij elkaar optellen?! riep Samsom hoofdschuddend uit, achteloos pronkend met zijn wiskundeknobbel, al verried zijn vurige blik de felheid waarmee hij zijn partij in 2012 uit het moeras sleurde en uiteindelijk meer dan 2,3 miljoen stemmen trok.

Bokito

Die verbetenheid kan Samsom ook de kop kosten. Hij weet dat het zijn valkuil is. We kwamen erover te spreken toen ik hem aan het eind van het zomerreces toevallig trof in zijn werkkamer. Hij was als een 'Bokito' tekeer gegaan, zo typeerde hij zijn gedrag tijdens de verkiezingsstrijd vier jaar geleden, als een ware testosteronbom. Hij weet dat het hem er bepaald niet sympathieker op maakt, maar toch kon en wilde hij niet uitsluiten dat hij ook deze campagne de Bokito zou uithangen.

Aan het andere uiterste vinden we Emile Roemer. Die kan wel wat van de gehaaidheid van Samsom gebruiken, wil hij een rol van betekenis gaan spelen in de campagne. Roemer zinspeelde al meermaals op regeringsdeelname. De zijscheiding heeft-ie al.

Er moet dus nogal wat gesleuteld worden aan de twee linkse kemphanen; ze hebben nog een half jaar tot aan de verkiezingen. Of is dan toch Rutte de lachende derde? Dat hoeft niet per se een verrassing te zijn - Rutte lacht immers altijd.

De reconstructie van Peter Kee is hier terug te luisteren: