Kennisspionage vormt gevaar voor onze welvaart, 'de tijd van onbekommerde openheid is voorbij'
- Nieuws
- Kennisspionage vormt gevaar voor onze welvaart, 'de tijd van onbekommerde openheid is voorbij'
Na herhaaldelijke waarschuwingen door de veiligheidsdiensten dat buitenlandse mogendheden met spionage gevoelige kennis van Nederlandse universiteiten en bedrijven in handen proberen te krijgen, zien we dat universiteiten steeds terughoudender zijn in het aannemen van bepaalde onderzoekers en promovendi. In de derde aflevering van de Argos podcast Vriend of Vijand vraagt maker Saar Slegers zich af welke prijskaartje er kan hangen aan het verder afsluiten van onze kennisindustrie.
#3 - Een kloppend hart - Vriend of vijand
Degene die de chips maakt, heeft de macht
"Als de chips de wereld uit zijn, dan ben je terug in de steentijd. Deze podcast wordt opgenomen, die komt op een cloudserver te staan. Mensen gaan daarna luisteren met de mobieltjes. Allemaal chips, allemaal achter elkaar," vertelt Bram Nauta, hoogleraar aan de Universiteit Twente. "Degene die de chips maakt, heeft de macht. Als jij niet meer bepaalt wat er in die chips zit, dan word je een kolonie van degene die ze maakt."
Landen als China zijn er volgens Nauta dan ook op uit om zulke technologie te bemachtigen. "Als ik zou willen, kan ik gewoon twintig mensen hier gratis aan het werk hebben, betaald door de meest enge regimes. Maar dat ga ik dus niet doen. Die komen hier gewoon twee jaar snuffelen, screenshotjes maken en naar China sturen. Dat stinkt aan alle kanten. Dan ben je echt, echt een ander regime letterlijk aan het helpen."
De Nederlandse economie zou daardoor zomaar heel snel achteruit kunnen gaan
Kennisland
"We hebben geen fabrieken meer," vertelt Eric Schouten, veiligheidsadviseur en oud-AIVD-medewerker. "Die fabrieken hebben we allemaal geëxporteerd naar andere landen. Dus als we over vijf jaar niet meer in kennisland zijn, wat zijn we dan nog wel?"
Volgens Schouten kan een te open kenniseconomie er dus voor zorgen dat essentiële technologieën voor de Nederlandse economie in de handen komen van concurrenten, en dat je daarmee als land indirect investeert in hun ontwikkeling in plaats van in je eigen. "De Nederlandse economie zou daardoor zomaar heel snel achteruit kunnen gaan," vreest Schouten.
Geen goede mensen meer
Volgens Irna van der Molen, beleidsadviseur kennisveiligheid van de Universiteit Twente, is het prima om tot de top te willen behoren, "maar wij voelen ons niet verantwoordelijk vanuit deze universiteit voor de concurrentiepositie van Nederland." Dat is volgens Van der Molen nu eenmaal de aard van de markt waar we als samenleving voor hebben gekozen.
Daarnaast wordt er gevreesd dat te strenge screenings van onderzoekers evengoed een risico vormen voor onze kenniseconomie. "Dan krijgen we de goede mensen niet meer," stelt Ton van den Boogaard, vice-decaan en hoogleraar aan de Universiteit van Twente, "dan ben je groepen gewoon kwijt en vinden we de topwetenschap straks niet meer in Nederland. Dan sluit je de tent hier, en dan is er ook geen risico meer dat er überhaupt iets naar het buitenland kan lekken."
Bekijk hier het Argos-interview met maker Saar Slegers
Vriend of Vijand: Een podcast over kennisspionage op Nederlandse universiteiten
Inlichtingendiensten waarschuwen voor spionage op universiteiten. Want het is niet de bedoeling dat high tech kennis van Nederlandse bodem in verkeerde handen valt. Maar hoe bescherm je kennis op een plek die juist bedoeld is om kennis te delen? En hoe bepaal je wie wel en niet te vertrouwen is? In de Argos-podcast Vriend of Vijand onderzoekt wetenschapsjournalist Saar Slegers de dilemma’s achter het Nederlandse kennisveiligheidsbeleid. En ze vraagt zich af: wiens veiligheid staat hier eigenlijk op het spel?
Luister de podcast in je favoriete podcast app en bezoek de website voor Argos voor meer achtergrondverhalen.
